شهره رحمانی فیروز آباد - دانشگاه آزاد نایین اصفهان

هدف از انجام این پژوهش، بررسی انسان شناسی از دیدگاه قرآن و اومانیسم غربی بود. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و مطالب آن با روش کتابخانه ای گردآوری شده است. فلسفه اومانیستی که در قرن شانزدهم با اصل دکارتی می اندیشم پس هستم که به صورت تفکر خاصی درآمد و انسان را تنها مبنای شناخت تلقی می کرد در مسیر خود: در دو وجهه «من عقلانی و دین تجربی» در هیوم به تناقض منجر شد چنانچه او نه تنها جهان مادی بلکه نفس انسانی را که محور شناخت بود، منکر شد. پس از هیوم کانت کوشید تا با انقلاب کپرنیکی خود «من» را بار دیگر احیا کند اما دوراکسیم آزاردهنده «نومن» و «فنومن» و عدم دستیابی به حقایق اشیاء، اخلافش را به برقراری وحدت بین «نومن» و «فنومن» را واداشت، آنان درحالی که به سوبژکیتویسم کانت وفادار بودند راه حل هایی عنوان نمودند. انسان شناسی علم به انسان و احوالات نفسانی در بعد امور کلی و جزئی، فردی و اجتماعی، علوم تئوریک و عملی است. به این اساس علم انسان شناسی حوزه های بسیار گسترده ای از علوم و مکاتب فکری را در برمی گیرد. لذا باید ریشه های علم انسان شناسی را در علوم انسانی، هنر، علوم تجربی و مکاتب علوم اجتماعی جست وجو کرد. با ظهور اسلام و تعالیم وحیانی، قرآن به عنوان مهم ترین منبع، افق های جدیدی را درباره شناخت انسان گشود. قرآن با جهت دهی علوم و معارف دخیل در تربیت و هدایت انسان، معتقد است که انسان علاوه بر جسم و جسمانیات، از روح و روحانیات نیز بهره مند است و اصولآ حقیقت انسان روح است. به گونه ای قرآن تاکید دارد که انسان خود را بشناسد و جایگاه خود را در جهان تشخیص دهد و هدف این است که انسان خود را به مقام والایی که شایسته آن است برساند. این مقاله کوشیده است ضمن بررسی مقایسه انسان شناسی از دیدگاه قرآن و اومانیسم غربی و چالش های پیش روی آن بپردازد.

انسان شناسی قرآن، انسان شناسی غربی، ارزش، نظام ارزشی اسلام، نظام ارزشی غرب.