روح اله رحیمی - مازندران
سید محسن موسوی - گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
نسرین محمدی ایرلو - مازندران

بدنه های شهری و ابعاد اجتماعی، فرهنگی آنها نقش موثری در ایجاد حس تعلق مکانی در شهروندان دارد. شناسایی الگوهای بدنه های شهری یکپارچه و هماهنگ بر ادراک مخاطبان در جهت ایجاد حیات اجتماعی، تعاملات اجتماعی و هویت مکانی موثر است. هدف پژوهش، بررسی تاثیر بدنه های شهری بر ایجاد حس تعلق شهروندان و تعیین راهکارهای برای طراحی بدنه شهری موثر بر حس تعلق به مکان است. به همین جهت ضلع غربی خیابان امام خمینی اردبیل، اصلی ترین و قدیمی ترین خیابان این شهر مورد مطالعه قرار گرفته است. روش پژوهش از نوع کاربردی و توصیفی- پیمایشی بوده و به روش کمی انجام پذیرفته است. برای جمع آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و روش های پیمایش میدانی، مشاهده و پرسش نامه استفاده شده است. بر اساس یافته های پژوهش، میزان حس تعلق به مکان در شهروندان تحت تاثیر مولفه های اجتماعی- ادراکی بدنه شهری است؛ که می توان با هماهنگی مغازه ها، مبلمان مناسب، احیای بناهای تخریب شده، تناسب در رنگ، تناسب در خط آسمان، نماسازی مطلوب و پوشش گیاهی مناسباحساس رضایت مندی و حس تعلق به مکان در شهروندان را افزایش داد. نتیجه پژوهش در مطالعه موردی نشان می دهد که قدمت بالا، دسترسی مناسب و برگزاری آیین های ملی- مذهبی سبب ایجاد حس تعلق به مکان شده است. همچنین ساختارهای آشنا با فرهنگ و هویت شهروندان سبب ایجاد حس تعلق به مکان می شود. استفاده از جداره های شهری مرتبط با هویت و فرهنگ تاریخی و بومی برای آیین های ملی مذهبی می تواند مردم را به حضور در خیابان تشویق کند و سبب ایجاد خاطره و تصویر ذهنی برای آنها و به تبع آن باعث افزایش حس تعلق مکانی شود.

حس تعلق مکانی، بدنه شهری، عوامل کالبدی و اجتماعی، خیابان امام خمینی اردبیل.