علی زینال زاده - کارشناس ارشد، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه.
نسرین سیدی - استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه.
عباس بانج شفیعی - دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه.

گونه پسته وحشی (Pistacia atlantica Desf.) از خانواده Anacardiaceae از درختان مقاوم به خشکی و سرماست. به دلیل خواب ناشی از فرایندهای فیزیولوژیکی و پوشش سخت و روغنی بذر، تکثیر و تولید نهال های این گونه، با موانع عمده ای روبه روست. در این بررسی، تاثیر تیمارهای بستر کاشت، تاریخ کاشت و پیش تیمارهای مختلف بر بذرهای پسته وحشی در نهالستان ائل گلی تبریز بررسی شد. برای اجرای آزمایش از طرح فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار و سه تیمار شامل بستر کاشت در سه سطح، تاریخ کاشت در دو سطح و پیش تیمار در چهار سطح استفاده شد. در طول فصل رویش، صفات قطر یقه و ارتفاع نهال به صورت ماهانه اندازه گیری شد. همچنین میانگین جوانه زنی روزانه، درصد و سرعت جوانه زنی بذور نیز محاسبه شد. در پایان فصل رویش، زی توده ریشه و بیوماس اندام هوایی اندازه گیری شد. استفاده از اسید جیبرلیک به عنوان پیش تیمار، درصد جوانه زنی بذرها را افزایش داد. افزون بر آن، بهترین صفات رویشی بذرها متعلق به بستر ۱ (مخلوط خاک زراعی، کود و ماسه با نسبت های ۲،۱،۱) و پیش تیمار ۳ (ترکیب سرما، خراش دهی و اسید جیبرلیک) بود که برای بهبود رشد و عملکرد تولید نهال پسته وحشی در نهالستان ائل گلی تبریز پیشنهاد می شود.

بیوماس, پسته وحشی, خواب بذر, رویش