هوشنگ لطف اللهیان - موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
حسین منافی راثی - موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
عباس نجم آبادی - موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

در پژوهش حاضر اثرات استفاده از پودر ریشه رازیانه در جیره غذایی بر عملکرد تولیدی، فراسنجه های خونی و پاسخ ایمنی و کیفیت گوشت جوجه­های گوشتی نژاد آرین با استفاده از ۴۸۰ قطعه جوجه یک روزه با شش تیمار، چهار تکرار و ۲۰ قطعه (نر و ماده) در هر تکرار به مدت ۴۲ روز در قالب طرح کاملا تصادفی بررسی شد. آزمایش گروه های آزمایشی شامل گروه اول یا شاهد که فقط جیره پایه را دریافت نمودند، گروه های دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم به ترتیب جیره پایه را به همراه دو، چهار، شش گرم پودر ریشه رازیانه، ۲۵۰ میلی گرم آنتی بیوتیک و ۲۰۰ میلی گرم پروبیوتیک در کیلوگرم جیره غذایی دریافت نمودند. نتایج نشان داد که پودر ریشه رازیانه بر وزن زنده، ضریب تبدیل خوراک، درصد ماندگاری جوجه­ها و شاخص تولید در کل دوره تاثیر معنی داری نداشت. خوراک مصرفی در کل دوره تحت تاثیر تیمارهای حاوی رازیانه و آنتی بیوتیک قرار گرفت و نسبت به گروه شاهد کاهش یافت (p<۰/۰۵). تیمارهای آزمایشی تاثیر معنی داری بر اجزای لاشه پرندگان نداشتند. عیار پادتن علیه گلبول قرمز گوسفندی (SRBC) و ایمنوگلوبولین جی در تیمارهای مصرف کننده پودر ریشه رازیانه نسبت به تیمار شاهد بالاتر بود (p<۰/۰۵). تیمار رازیانه بر بهبود قابلیت نگهداری گوشت جوجه ها و کاهش مالون دی آلدهید (MDA) تاثیر معنی دار داشت (p<۰/۰۵). با توجه به نتایج این آزمایش و مشاهده تاثیرات مثبت استفاده از پودر ریشه گیاه رازیانه بر پاسخ­های ایمنی و قابلیت نگهداری گوشت جوجه­های گوشتی، استفاده از آن به میزان دو گرم در کیلوگرم جیره غذایی توصیه می شود.

پاسخ ایمنی, سویه آرین, ریشه رازیانه, رشد, ماندگاری گوشت