شرایط حاکم بر جنگل های هیرکانی به نحوی است که اتکا به اعدادی ثابت برای تعیین عرض حریم جاده های جنگلی راهگشا نیست، زیرا این اعداد اغلب از سوی مجریان نادیده گرفته می شوند و نشانه گذار به منظور حفظ موجودی جنگل و گونه های با ارزش، از برداشت درختان در نقاط حساسی چون راس شیروانی خاکبرداری و شیروانی خاکریزی اجتناب می کند. در مواردی هم که عرض حریم منطبق با ارقام استاندارد در نظر گرفته می شود، مشخصات رویشی توده های اطراف جاده، تعیین کننده سیمای واقعی حریم خواهد بود. در این تحقیق وضعیت عرض حریم در ارتباط با شیب دامنه، عرض عملیات خاکی و مشخصات رویشی توده های اطراف جاده در جنگل های سری لت تالار مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر پایه نتایج، که با افزایش شیب دامنه بر عرض حریم واقعی جاده های جنگلی افزوده شد (۰۵/۰P<). میانگین عرض حریم واقعی در تیپ A (راش- ممرز با تعداد در هکتار ۱۵۵ اصله و ۷۵ درصد تاج پوشش) برابر۱۰/۱۵ متر و در تیپ B (راش- ممرز با تعداد در هکتار ۱۷۵ اصله و ۸۵ درصد تاج پوشش) برابر ۲۱/۱۴ متر به دست آمد. در کلاسه های شیب ۴۰-۳۰ و ۵۰-۴۰ درصد هر دو تیپ، بیشترین سطح تداخل بین حریم واقعی و خاکریز جاده و در کلاسه های شیب۶۰-۵۰ و ۷۰-۶۰ درصد، کمترین تداخل وجود داشت. در نهایت به کمک مدل چارتی، حریم بهینه جاده های جنگلی در سمت شیروانی خاکبرداری و خاکریزی دامنه های پرشیب منطقه مورد بررسی تعیین شد تا ضمن کاهش برداشت درختان، بیشترین ایمنی و دوام برای جاده ها حاصل شود.

عرض حریم, جاده جنگلی, شیروانی خاکبرداری, شیروانی خاکریزی, مدل چارتی