علی حاجی غلام سریزدی - استادیار دانشکده مدیریت و مدیر گروه پژوهشی پویایی شناسی سیستم ها، موسسه آموزش عالی امام جواد(ع)، یزد، ایران

دانشگاه ها و موسسات آموزشی غیرانتفاعی نقش مهمی در توسعه علم بازارمحور دارند با این حال ساختار دولتی دانشگاه ها و تسلط دانشگاه های دولتی سبب شده است این مراکز نتوانند بدرستی عمل نمایند و در حال حاضر با مشکل جذب دانشجو و مسائل مالی موجه باشند. از آنجا که عدم فهم سازوکار این دانشگاه ها، منجر به انگاره ها یا مفروضات ذهنی متفاتی می شود که بر نوع و میزان اطلاعات دریافتی از مسئله، تعریف و حل آن تاثیرگذار است. بنابراین شناسایی موانع یادگیری بخصوص انگاره های اساسی که منجر به سیاست های مهم شده اند به مدیران، تصمیم گیران و سیاست گذاران کمک شایانی در تصمیم گیری بهتر و اصلاح خطاها می کند. لذا این مقاله به تبیین موانع یادگیری و نقش انگاره ها در مدل توسعه دانشگاه ها و موسسات آموزشی غیرانتفاعی چه در درون دانشگاه و چه در ارتباط با دانشگاه های دولتی پرداخته است. برای این منظور، این مقاله با روش قوم شناسی انتقادی و با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم ها و یادگیری تک و دوحلقه ای سعی در تبیین این موضوع دارد. نتایج نشان داد که موانع یادگیری تک حلقه ای در ۴ لینک شرایط به اطلاعات، اطلاعات به تصمیم، تصمیم به اقدام (اجرایی شدن تصمیمات) و اقدام به شرایط و موانع یادگیری دو حلقه ای در یک لینک (اطلاعات به مفروضات پایه ای) و یک متغیر (مفروضات پایه ای) به تفکیک در ۲ بخش درون و برون دانشگاهی شناسایی شد. موانع یادگیری تک حلقه ای مجموعا ۲۳ و دو حلقه ای مجموعا ۱۱ مانع شناسایی شد. سپس مدل پویای سیستم موسسات غیرانتفاعی با شناسایی ۵ مولفه اصلی (کمیت و کیفیت دانشجویان، کمیت و کیفیت اعضای هیئت علمی، ظرفیت و امکانات، کمیت و کیفیت دوره های آموزشی و کمیت و کیفیت پژوهش) شناسایی شد و ۳۷ راهکار برای رفع این موانع پیشنهاد و نهایتا ۵ راهبرد کلان ارائه گردید.

انگاره، سیاست گذاری، تفکر سیستمی، یادگیری دو حلقه ای، قوم شناسی انتقادی، پویایی شناسی سیستم ها، مراکز آموزش عالی