میترا موید - استادیار گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
علی نادی زاده اردکانی - دانشیار گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران

جایگاه و نقش نخبگان در بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشورها مهم و اثرگذار است. در سال های گذشته جایگاه ایران در ارزیابی های بین المللی کیفیت نخبگان مناسب نبوده و حتی روند نزولی نیز داشته است. این موضوع به بی انگیزگی نخبگان برای بازار کار و خالی شدن کشور از ظرفیت نخبگی می انجامد. یکی از معیارهای کیفیت نخبگان هر جامعه، قدرت آنان و توانایی ایجاد ارزش در زمینه های مختلف است. در این مقاله عوامل موثر بر اثربخشی نخبگان علمی در جامعه با دیدگاه سیستمی مورد مطالعه قرار گرفته و حلقه ها و پویایی های اصلی اثربخشی شناسایی شده اند. نتایج این پژوهش نشان دهنده وجود حلقه های رو به رشد در مدل کلی اثربخشی نخبگان است که در صورت وجود روند مثبت در آنها انتظار افزایش اثربخشی کلی وجود دارد. از طرف دیگر با توجه به روند نامناسب فضای فعلی، به نظر می رسد که تاثیر عوامل خارجی و روند منفی این متغیرها، اثر بیشتری بر حلقه ها داشته اند و لوپ های غالب مدل را تعریف کرده اند. راهکارهایی برای افزایش اثربخشی نخبگان و پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده در انتهای تحقیق ارائه شده است.

اثربخشی، نخبگان علمی، تفکر سیستمی