شکوفه حسنوند - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
علی خطیب جو - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
حسن شیرزادی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
یحیی محمدی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
محمد امیر کریمی ترشیزی - گروه علوم دامی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، تهران، ایران.
درخشنده رحیمی - بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،ایلام، ایران

در این آزمایش، به منظور بررسی اثر بیوچار پسماند تر بر بهبود عملکرد و مورفولوژی روده جوجه های گوشتی تحت تنش سرمایی، ۳۵۰ قطعه جوجه گوشتی راس-۳۰۸ (مخلوط دو جنس با نسبت مساوی نر و ماده) در قالب طرح کاملا تصادفی به هفت تیمار، پنج تکرار و ۱۰ جوجه در هر تکرار اختصاص یافتند. تیمارهای آزمایشی شامل: ۱) جیره شاهد مثبت (دمای توصیه شده)، ۲) جیره شاهد منفی (جیره پایه؛ تنش سرمایی)، ۳ تا ۷) به ترتیب جیره شاهد منفی + ۵/۰، ۷۵/۰ و یک درصد بیوچار پسماند تر، ۰۲/۰% پروبیوتیک اکوباکتو- پی (Ecobacto-P) و یک درصد زئولیت بودند. در گروه تنش سرمایی، از ابتدای هفته دوم تا انتهای آزمایش (۴۲ روزگی) دمای سالن به ۱۷ درجه سانتی گراد کاهش داده شد. نسبت به گروه شاهد پرورش یافته در شرایط دمایی نرمال، تنش سرمایی منجر به کاهش خوراک مصرفی و کاهش افزایش وزن روزانه و افزایش تلفات کل و آسیتی شد. همچنین، سبب کاهش غلظت پروتئین کل، گلوبولین و آلبومین سرم خون و درصد لنفوسیت و افزایش شمار گلبول سفید خون، هموگلوبین، درصد هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت، عیار آنتی بادی علیه SRBC شد. تنش سرمایی وزن نسبی تیموس، pH گوشت ران و سینه، قرمزی گوشت سینه و زردی گوشت ران را کاهش و میزان روشنایی گوشت ران و سینه و غلظت مالون دی آلدهید گوشت سینه را افزایش داد (۰۵/۰ P<). با توجه به مقایسات گروهی بین گروه شاهد پرورش یافته در شرایط تنش سرمایی و گروه های دریافت کننده افزودنی ها، پروبیوتیک، بیوچار و زئولیت قادر به بهبود عملکرد رشد در کل دوره، کیفیت گوشت سینه و ران، غلظت متابولیت ها و شمار سلول های خونی نشدند و در شرایط این آزمایش نتوانستند اثرات منفی تنش سرمایی جبران کنند.

بیوچار, پاسخ ایمنی, پروبیوتیک, تنش سرمایی, جوجه گوشتی, عملکرد, کیفیت گوشت