فرهاد محمدیاری - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، کارمند شهرداری مشهد، مشهد، ایران
سعید پرندآور - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، کارمند شهرداری مشهد، مشهد، ایران
سودابه قجرزاده - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، کارمند شهرداری مشهد، مشهد، ایران
الهه جاوید - کارشناس ارشد طراحی شهری، کارمند شهرداری مشهد، مشهد، ایران

بلند مرتبه سازی یکی از راهکارهای مناسب جهت کنترل توسعه شهرها از سوی کارشناسان و متخصصین امور شهری در راستای توجه به اقتصاد شهر می باشد، لذا با توجه به خلاء مطالعاتی موجود، هدف این مقاله ارزیابی اثرات اقتصادی بلندمرتبه سازی بر کنشگران توسعه شهری در منطقه یک مشهد است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی جمع آوری گردید همچنین تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق مدل Topsis-AHP صورت پذیرفت. در این راستا ابتدا عوامل اقتصادی موثر بر بلندمرتبه سازی در سطح اقتصاد خرد (بنگاه ها و خانوارها)، شناسایی و برای هریک، شاخص هایی تدوین گردید و سپس از تکنیک AHP وزن نهایی هریک از این شاخص ها تعیین شد؛ در مرحله بعد، تاثیر شاخص های اقتصادی تراکم بر کنشگران توسعه شهری در ایران (سازندگان غیرحرفه ای- خانوارها، سازندگان حرفه ای و مدیریت شهری) از طریق تکنیک دلفی و با نظرسنجی از تعداد ۲۰ کارشناس برنامه ریزی و طراحی شهری امتیازدهی شده و در قالب ماتریس زوجی وزن دهی گردید و در نهایت با سناریو ایده آل و حداقلی، فاصله کنشگران توسعه شهری از عوامل اقتصادی بلندمرتبه سازی محاسبه و براساس امتیازات حاصله اولویت بندی گردید. سپس با استفاده از مطالعات اسنادی و برداشت میدانی، با وضعیت موجود منطقه تطبیق داده شد. نتایج حاصله بیانگر آن است که بلندمرتبه سازی بیشترین تاثیر اقتصادی را بر سازندگان غیر حرفه ای خواهد داشت.

بلندمرتبه سازی،عوامل اقتصادی،کنشگران توسعه شهری،منطقه یک مشهد،تکنیک Topsis-AHP.