براتعلی خاکپور - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد شکوهی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سیده فائزه حسینی - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

گسترش شتابان شهرنشینی و افزایش رشد جمعیت باعث افت منزلت اجتماعی و بی توجهی به ارزش های فرهنگی و موجب گسترش محلات ناکارآمد شهری شده است. این امر از طریق افزایش روند شهرگرایی، رشد جمعیت و پیچیده تر شدن جامعه شهری در دهه های اخیر، از جمله عواملی هستند که ضرورت و اهمیت مشارکت شهروندان در مدیریت و طرح های شهرها را بیش از پیش مورد توجه قرار داده و در واقع مشارکت شهروندان از پیش نیازهای اساسی برای موفقیت برنامه ها و به ثمر رسیدن تلاشهای مدیران شهری شده است. در ایران همراه با رشد شهرنشینی و ازدیاد جمعیت و جلوگیری از پراکندگی شهری، امکان سنجی احداث پروژه های بزرگ مقیاس مسکونی از جمله اقداماتی در جهت پاسخ گویی به این نیاز روزافزون مسکن می باشد و از جمله عوامل موثر بر بازآفرینی محله های فرسوده و قدیمی، پروژه های بزرگ مقیاس مسکونی می باشد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی امکان ساخت پروژه های بزرگ مقیاس مسکونی در محلات هدف بازآفرینی شهر بیرجند با مشارکت توسعه گران انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، و به لحاظ روش در زمره تحقیقات توصیفی قرار می گیرد. جامعه آماری این پژوهش، شامل توسعه گران (شهروندان محلات محدوده هدف، کارشناسان شهرداری و سرمایه گذاران) شهر بیرجند می باشد که شهروندان بر اساس فرمول کوکران ۳۴۵ نفر به روش در دسترس، کارشناسان و سرمایه گذاران به ترتیب به روش سرشماری به تعداد ۳۰ و ۱۰ نفر انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط تعدادی از اساتید و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ محاسبه و تایید شده است. جهت بررسی فرضیات تحقیق از آزمون تی تک نمونه، و برای تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزار SPSS۲۱استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که امکان ساخت پروژه های بزرگ مقیاس مسکونی در محلات هدف بازآفرینی شهر بیرجند با مشارکت توسعه گران در سطح پائینی ارزیابی می شود. همچنین، میزان مشارکت مردم و سرمایه گذران در ساخت پروژه های بزرگ مقیاس مسکونی در محلات هدف بازآفرینی شهر بیرجند در سطح پائینی ارزیابی شد و در ادامه نیز نتایج نشان داد که بستر قانونی لازم برای ساخت پروژه های بزرگ مقیاس مسکونی در محلات هدف بازآفرینی شهر بیرجند در سطح متوسط ارزیابی می گردد.

توسعه گران، پروژه های بزرگ مقیاس مسکونی و بازآفرینی محلات.