حسن کریم مجنی - استادیار زراعت دانشگاه صنعتی اصفهان
بهزاد رشیدی - دانشجوی کارشناسی زراعت دانشگاه صنعتی اصفهان
سعید شهبازی - دانشجوی دکتری علفهای هرز دانشگاه تهران

هدف از این مطالعه ، بررسی اکولوژی جوانه زنی بذر علف هرز ترتیزک برگ پهن ( (Lepidium latifolium, Brassicaceae است که به عنوان یک علف هرز چند ساله سرمادوست در باغ ها و خیلی از مزارع در ایران دیده می شود. این مطالعه در دانشگاه صنعتی اصفهان با تیمار های سرمادهی مرطوب، خراش فیزیکی پوسته ، نگهداری در دمای ثابت (پس رسی )، دفن در زیر خاک ، غرقاب و تیمار بذر با اسید جیبرلیک انجام شد. نتایج نشان داد که بذرهای تازه برداشت شده از گیاه مادری دارای خواب هستند و خواب این بذر عمدتا می تواند توسط خراش دهی ،تیمار های پس رسی و غرقاب سازی شکسته شود. بذور این علف هرز به مدت ۹۰ روز توانستند در شرایط غرقاب زنده مانی خود را حفظ کنند که نتیجه قابل تاملی می باشد. بیشترین میزان درصد جوانه زنی در خراش دهی فیزیکی (۶۶%) مشاهده شد. تیمار دمای ثابت نیز جوانه زنی را افزایش داد و به ۳۷ درصد رساند. تیمار های دفن در زیر خاک نیز فقط در ۳۰ روز اول اعمال تیمار به دلیل وجود هوای گرم دارای تاثیر خوبی بوده و درصد جوانه زنی در عمق ۱ و ۱۰ سانتی متر خاک به ترتیب ۵/۳۴ و ۲۶ درصد گردید. اسید جیبرلیک تا غلظت ۲۰ ppm جوانه زنی را به ۲۹ درصد رساند، اما با فزایش غلظت ، افزایشی در درصد جوانه زنی مشاهده نشد.بر اساس این نتایج می توان گفت که خواب این بذر عمدتا فیزیکی بوده و پوسته سخت بذر مانع جوانه زنی می شود.

ترتیزک برگ پهن ، شکست خواب، غرقاب، پس رسی ، اسید جیبرلیک