نسرین مرادی مجد - دکتری اقلیم شناسی کشاورزی، گروه اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
غلامعباس فلاح قالهری - استاد آب و هواشناسی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
منصور چترنور - پژوهشگر بخش ارزیابی اراضی، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

در سال های اخیر، خاک ورزی بیش از حد، سوء مصرف کود های شیمیایی و تغییر کاربری اراضی کشاورزی، سبب تولید گازهایی مانند اکسید نیتروس، متان و اکسید نیتریک و غیره شده است. پژوهش حاضر، با هدف تعیین نرخ تصاعد گازهای مذکور در اراضی تحت کشت نیشکر انجام شده است. با استفاده از نرم افزار DAYCENT ، انتشار گازهای مذکور در ایستگاه های کشت و صنعت حکیم فارابی، میرزا کوچک خان، امیرکبیر، دعبل خزایی، سلمان فارسی، امام خمینی، دهخدا، کارون و هفت تپه شبیه سازی و سپس پتانسیل گرمایش جهانی، به‍دست آمد. به منظور بررسی دقت شبیه­سازی، از آماره های ضریب تعیین، خطای حداکثر، ریشه­ی میانگین مربعات خطا و ضریب جرم باقی­مانده استفاده شد. نتایج داده های مشاهده شده در ایستگاه شوشتر، میانگین متان ۱۰۲، اکسید نیتروس هفت و اکسید نیتریک ۳۳ کیلوگرم در هکتار و برای ایستگاه آبادان شار متان مدل شده ۹۵، اکسید نیتروس هفت و اکسید نیتریک ۳۶ کیلوگرم در هکتار در سال به‍دست آمد. نتایج مدل شده در ایستگاه شوشتر، میانگین متان ۱۶۰، اکسید نیتروس دو و اکسید نیتریک چهار کیلوگرم در هکتار به­دست آمد و برای ایستگاه آبادان شار متان مدل شده ۱۲۰، اکسید نیتروس دو و اکسید نیتریک شش کیلوگرم در هکتار در سال به‍دست آمد. با توجه به نتایج شاخص های آماری در هر سه گاز اکسید نیتروس، متان و اکسید نیتریک به‍ترتیب، ضریب تعیین (۹۸/۰، ۹۹/۰ و ۷۷/۰)، ریشه­ی میانگین مربعات خطا (۰۵۵۸۰۸/۰، ۳۱۰۲۱۸ /۰و ۰۳۸۸۴۲/۰) و کارایی مدل (۶۱۹۰۰۲/۰، ۸۵۴۵۴۳/۰ و۷۶۷۲۰۵/۰) مدل DAYCENT دقت قابل قبولی را برای هر سه گاز نشان داده است.

اکسید نیتروس, اکسید نیتریک, متان, نرم افزار DAYCENT, نیشکر خوزستان