یونس رستمی کیا - ، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ازدبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
محمد متینی زاده - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
احمد رحمانی - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

قارچ­های میکوریزی از جمله ریزجانداران مفید خاک هستند که در اثر همزیستی با ریشه گیاهان می­توانند با جذب و انتقال آب و مواد غذایی بیشتر به گیاه، سبب افزایش رشد گیاه میزبان شوند. به منظور بررسی تاثیر قارچ­های میکوریزی بر زی­توده و جذب عناصر غذایی نهال­های فندق، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در شرایط عرصه اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل مبداء نهال در سه سطح ( فندقلو، مکش و مکیدی) و تلقیح قارچی در سه سطح (ترکیب ۱: Rhizophagus irregularis، ترکیب ۲: مایه تلقیح Myco root و شاهد) با سه تکرار ۲۵ تایی با فاصله ۳ × ۳ متر، در سطح ۶۰۷۵ متر­مربع در اراضی زراعی حاشیه جنگل فندقلوی اردبیل کاشته شدند.  نتایج پس از چهار سال نشان داد که در هر سه مبدا، در مقایسه با نهال شاهد (مایه­زنی نشده)، همه مشخصه­های مورد بررسی نهال های مایه­زنی شده برتر بودند. بیشترین مقدار صفات مزبور به نهال­های مبدا فندقلو با مایه­زنیR. irregularis  اختصاص داشت. به گونه­ای­که در این نهال ها، کلنیزاسیون ریشه، زی توده خشک ریشه، ساقه و برگ به ترتیب ۵۱/۹% ، ۵۴/۴%، ۴۵/۱% و ۴۰/۷% ، و عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن و روی به ترتیب ۳۸/۸%، ۴۵/۴%، ۶۲/۹%، ۳۵/۵% و ۴۲/۶% در مقایسه با نهال­های شاهد افزایش داشت. می­توان نتیجه­گیری کرد که کاشت نهال­های فندق مایه­زنی شده با قارچ­های میکوریزی (به­ویژه قارچR. irregularis) رشد رویشی بیشتری خواهند داشت.

جنگل فندقلو, کود زیستی, وزن خشک ریشه