حامد جعفری دهقی - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور اصفهان مرکز نجف آباد

آرمانشهر که به معنای شهر ایدهآلی و آرمانی نامیده شده، اجتماعی باشکوه و برتر است که در آن تمام امور و کارها بر وفق مراد و مطابق با میل آدمی است. در این جامعه هیچ نشانی از ظلم و ستم، جنگ، نفرت، نابرابری و ... دیده نمیشود و دنیایی فراواقعی در ذهن و تفکر خسته انسان به شمار میرود که همواره برای بقا در زندگی با پیرامون خود، در ستیز و تنازع بوده است. در این نوشتار که به روش توصیفی- تحلیلی به نگارش درآمده است، هدف پژوهش، بررسی آرمانشهر در شعر ایرج میرزا به عنوان یکی از شاعران شعر مشروطه است. این شاعر در اندیشه های آرمانی خود از مسائلی همانند عدالت، صلح و آرامش، دین، انسان کامل، خرد و دانایی، برابری و مساوات، طبقات اجتماعی و آزادی و مبارزه با ستم نام برده و در کنار این شاخصه ها از فضایل و رذایل اخلاقی به صورت توام استفاده کرده است . آرمانشهر ایرج میرزا بیشتر در تمرکز و توجه او به مردم جامعه و بیان شرایط نامطلوب آنها بیان شده است و باید گفت که شعر این شاعر رنگ و صبغه اجتماعی دارد. ایرج میرزا با طرح آرمانشهر در اشعارش سعی کرده تا آدمی را به سمت درست و کمال یافته سوق دهد و توجه به آرمانشهر باعث شده تا وی این امکان را داشته باشد که سیاستهای جامعه و موقعیت و وضعیت آشفته کشور را یادآور شده و در پی تغییر و اصلاح آن برآید.

آرمانشهر، شعر مشروطه، ادبیات معاصر، ایرج میرزا .