مهران جهانتیغ - دانش آموخته دکتری بیوتکنولوژی دانشگاه زابل، زابل، ایران
محمود سلوکی - گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
براتعلی فاخری - گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
نفیسه مهدیه نژاد - گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
عباس بهاری - پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
مهدی توکلی زاده - ۱- گروه داروسازی سنتی و فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایران ۲- گروه فارماکوگنوزی و بیوتکنولوژی دارویی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

رزماری به دلیل خواص دارویی متعدد یکی از گیاهان دارویی سودمند در بین رده های مختلف گیاهان هست. نانوذرات به عنوان یکی از الیسیتورهای غیر زیستی با استفاده از خواص الکتروشیمیایی که دارند باعث تداخل در مسیر بیوسنتزی ترکیبات موجود در گیاهان می شوند. این تحقیق در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه های کشاورزی دانشگاه زنجان سال ۹۸-۱۳۹۷ اجرا شد. همچنین نانوذره طلا به روش احیای شیمیایی در آزمایشگاه دانشگاه زابل تولید شد و سپس تاثیر آن در دو بازه زمانی برداشت ۲۴ ساعت، ۴۸ ساعت و گروه شاهد بر روی میزان افزایش و یا کاهش ترکیبات موجود در روغن گیاه رزماری بررسی شد. در این تحقیق نانوذره طلا بر اساس روش احیای شیمیایی سنتز شد و از طریق آنالیزهای پراش میکروسکوپ الکترونی Scanning Ehectron Microscope (SEM) و اسپکتوفتومتری مورد تایید قرار گرفت. سپس به منظور بررسی اثر نانوذره طلا سنتز شده بر روی تغییرات نسبی مواد موثره، گیاهان رزماری با غلظت ۳۰ پی پی ام نانوذره طلا در دو بازه زمانی ۲۴ و ۴۸ ساعت تیمار گردیدند. ترکیبات روغنی گیاه با دستگاه کلونجر دو بار تقطیر استخراج شد و طیف سنج جرمی (GC-MS) روی آن ها صورت گرفت. نتایج به دست آمده در این تحقیق تغییرات قابل توجه را در ترکیبات حاصل از آنالیز GC-MS در روغن گیاه رزماری نشان دادند که هرکدام از این ترکیبات از لحاظ دارویی دارای خصوصیات منحصربه فردی می باشند. تغییرات در متابولیت‎های ثانویه باعث افزایش دفاع آنتی اکسیدانی گیاه می شود که می تواند در سازگاری به تنش ها اهمیت داشته باشد. وربنون یک ترکیب موثر در روغن گیاه رزماری هست که در این تحقیق افزایش قابل ملاحظه ای تحت تیمار نانوذره طلا داشت. با توجه به اهمیت بالای این ترکیب شاید بتوان از این طریق باعث القای حداکثری این ترکیب درون ترکیبات روغنی گیاه رزماری و تولید انبوه این ترکیب جهت بررسی های آینده شد.

اسپکتوفتومتری, SEM, ترکیبات روغنی, وربنون, GC-MS