محمدهادی همایون - استاددانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام
حسن بشیر - استاد دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام
صالح عبدالهی نسب - دانشجو دکتری علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

مقاله حاضر تحقیقی ا ست با رویکرد کیفی و روش داده بنیاد(Grounded Theory) که با نگاهی نوین به پدیده عاشورا، در صدد رسیدن به نقشه ارتباطی امام حسین(ع) در سال ۶۱ هجری بوده است. تا مسیر تمدنی که خداوند متعال، برای آن حضرت ترسیم کرده، را از متن تاریخ استخراج کرده و به این پرسش پاسخ دهد که «اصول و مولفه های ارتباطی امام حسین(ع) در شکل گیری تمدن اسلامی در جریان عاشورا چیست؟»ضرورت انجام این پژوهش از دو جهت بوده است؛ اول آنکه تاکنون مقاله ای که صرفا به متن خود تاریخ با تکیه بر منابع دست اول معتبر پرداخته باشد، در خصوص عاشورا انجام نگرفته است. دوم: اینکه با هدف رسیدن به اصول و مولفه های ارتباطی امام حسین(ع)، اساسا پژوهشی ثبت نشده بود. لذا مقاله حاضر، با روش داده بنیاد انجام گرفته است.محقق ابتدا به بررسی سیره تمدنی انبیاء در قرآن و سپس سیره تمدن سازی پنج تن آل عبا(ع) پرداخته تا مسیر تمدن سازی را در نگاه قرآن کریم و تاریخ اسلام تعریف کند. در نهایت به کمک ۳۱ منبع عاشورایی معتبر به تاریخ امام حسین (ع) پرداخته تا اینکه نهایتا الگوی ارتباطی-تمدنی امام حسین(ع)، استخراج شد. داده های تحقیق در دو دسته زیر طبقه بندی شدند:۱) اصول و مولفه های ارتباطی امام حسین(ع) در گفتار(۲۱ زیرگروه): به عنوان مثال «دعوت ها»، «دعاها و نفرین های امام» و... ۲) اصول و مولفه های ارتباطی امام حسین(ع) در رفتار(۵ زیرگروه): به عنوان نمونه «هیبت ظاهری امام»، «آداب سخنوری و استفاده از اصول اقناع» و...واژگان کلیدی: عاشورا، کربلا، امام حسین(ع)، تمدن، ارتباطات

عاشورا, کربلا, امام حسین(ع), تمدن, ارتباطات