زهرا رحمتی حبیب آبادی - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
نفیسه پورجواد - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

شب­پره مینوز گوجه­فرنگی (Lep.: Gelechiidae)(Meyrick) Tuta absoluta یکی از آفات مهم گوجه فرنگی است که خسارات سنگینی در کشت­های گلخانه­ای و مزرعه ا­ی گوجه­فرنگی وارد می­کند. در راستای توسعه کنترل بیولوژیک این آفت، در تحقیق حاضر تاثیر قارچ بیمارگر (Hypocreales :Cordycipitaceae) Beauveria bassiana (Bals.) Vuil بر مراحل مختلف زندگی شب­پره مینوز گوجه­فرنگی در شرایط آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. در بررسی اثر قارچ بر طول دوره زیستی و درصد مرگ­ومیر مراحل مختلف زندگی شب­پره مینوزگوجه­فرنگی آزمایشات در ۱۰ تیمار (شاهد و غلظت­های مختلف از کنیدی قارچ) در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که مرحله تخم و سپس شفیره نسبت به مراحل لاروی به قارچ حساس­تر هستند و در مراحل مختلف لاروی، لاروهای سنین پایین نسبت به سایر مراحل لاروی به کاربرد قارچ حساس­تر هستند. به طوری که غلظت ۵۰ درصد کشنده قارچ برای مراحل مختلف تخم، لارو جوان، لارو مسن و شفیره به ترتیب ۱۰۴×۶، ۱۰۶×۱۶/۱، ۱۰۸×۵۳/۲ و ۱۰۵×۳۹/۳ اندازه گیری شد. همچنین طول دوره لاروی و شفیرگی شب­پره مینوز گوجه­فرنگی تحت تاثیر کاربرد قارچ قرار گرفت و با افزایش میزان غلظت قارچ، طول دوره لاروی از ۳۱/۵۱ به ۱۲/۴۴ روز و طول دوره شفیرگی از ۶۴/۶ به ۳۳/۵ روز کاهش یافت. نتایج به دست آمده در بررسی اثر قارچ بر میزان مرگ و میر مراحل مختلف زندگی مینوز نشان داد که با افزایش غلظت قارچ میزان مرگ­ومیر تمام مراحل مختلف آفت افزایش یافت به طوری که در غلظت ۱۰۱۰ کنیدی قارچ میزان مرگ و میر مراحل مختلف تخم، لارو جوان، لارو مسن و شفیره به ترتیب به ۶۵/۸۹، ۴۶/۸۸، ۷۱/۶۰ و ۹۰ درصد رسید. همچنین مشخص شد با افزایش غلظت قارچ در سنین مختلف لاروی با افزایش زمان، نرخ زنده­مانی کاهش و میزان زنده­مانی با افزایش سن لاروی افزایش یافته است.

کنترل بیولوژیک, نرخ مرگ ومیر تجمعی, کنیدی قارچ