اصغرآقا مهدوی - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)
مهدی حبیبیان - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علم و فرهنگ

تفاسیر و رویکردهای متفاوتی در تبیین ماهیت اهلیت تمتع اشخاص حقوقی وجود دارد. رویکردهایی که اغلب ریشه در مفاهیم فلسفی دارد. اگر شخصیت حقوقی را موجودی واقعی تصور کنیم و برای آن اصالت قائل شویم، آنگاه احکام و حدود اهلیت تمتع آن، با توجه به ویژگی های خود این موجود واقعی، تعریف می شود و اگر این موجود را فرضی بدانیم بدین معنی که قانون گذار برای سهولت و پیشبرد جامعه چنین شخصیتی را فرض کرده است؛ آنگاه محدوده اهلیت تمتع این اشخاص با صلاح دید قانون­گذار معین خواهد شد. اکثر حقوق­دانان اصل نظریه را پذیرفته­اند و آن را برآمده از ضرورت های اجتماعی دانسته­اند. در مقابل فقها در پذیرش اصل این نظریه دارای اقوال متفاوت هستند. البته در میان فقهای متاخر اصل نظریه شخصیت حقوقی مورد پذیرش قرار گرفته است. در پژوهش حاضر با بررسی مفاهیمی همچون سیره عقلا و متشرعه به چگونگی حل این مشکل می­پردازیم.

اهلیت تمتع, شخصیت حقوقی, ذمه اعتباری, سیره عقلا, سیره متشرعه