مهرداد واهبی نوجه ده
بهروز آرزو

ماشین های CNC به منظور تولید قطعاتی با دقت های ابعادی و هندسی بالا و توانایی اجرای عملیات ماشین کاری گران بها و حساس به صورت گسترده در صنایع تولیدی به کار گرفته می شوند. یکی از عمده موانع دست یابی به تلورانس های ابعادی و هندسی در قطعات دقیق، خطاهای حجمی ناشی از انحراف های هندسی محورهای حرکتی ماشین ابزار می باشد. مدل سازی سینماتیکی ساختمان ماشین ابزار این امکان را فراهم می سازد تا بتوان مقادیر خطای برآیند اعمال شونده به قطعه کار و ناشی از مولفه های خطاهای هندسی ماشین ابزار را محاسبه نمود. در مقاله حاضر مدل سازی خطاهای هندسی در ماشین ابزار CNC سه محوره بررسی شده است (مدل ارائه شده برای هر نوع ترکیب بندی سه محوره قابل اعمال می باشد). چنین مدلی می تواند کارآیی مناسبی در روش های جبران نرم افزاری و غیر همزمان خطا و نیز تخمین شکل واقعی قطعات پس از ماشین کاری/ اندازه گیری در ماشین حاوی خطاهای هندسی داشته باشد. نتایج حاصل از ارزیابی مدل خطای ارائه شده حاکی از موفقیت این مدل در تخمین مقادیر واقعی خطاهای حجمی اعمال شده توسط ماشین ابزار به قطعه کار است.