شاهین بهبر - کارشناس ارشد علوم سیاسی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

شکست قطعی آلمان در جنگ باعث بروز انقلاب، برکناری قیصر ویلهلم دوم، تسلیم آلمان و اعلام جمهوری وایمار در ۹ نوامبر ۱۹۱۸ میلادی شد. از سال ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۳ میلادی، جمهوری وایمار با مشکلات زیادی از جمله ابرتورم، افراط گرایی سیاسی (با شبه نظامیان مدعی قدرت) و همچنین روابط مشاجره انگیز با کشورهای پیروز جنگ جهانی اول روبرو بود. از سال ۱۹۲۴ تا ۱۹۲۹ میلادی، جمهوری از ثبات و شکوفایی نسبی برخوردار شد. این دوره را دهه بیست طلایی می نامند. به هر وجه، بحران اقتصادی جهانی که از اکتبر ۱۹۲۹ میلادی آغاز شد، آلمان را به شدت تحت تاثیر قرار داد که نهایت ا منجر به فروپاشی دولت ائتلاف شد. از سال ۱۹۳۰ میلادی به بعد، رئیس جمهور پاول فن هیندنبورگ با اعطای اختیارات اضطراری، به حمایت از صدراعظم هاینریش برونینگ، فرانتس فون پاپن و ژنرال کورت فن اشلایشر پرداخت. رکود بزرگ، که در پی سیاست تورمزدایی صدراعظم برونینگ ایجاد شد، افزایش بیکاری را به دنبال داشت. در ۳۰ ژانویه ۱۹۳۳ میلادی، هیندنبورگ هیتلر را به عنوان صدراعظم در راس دولت ائتلاف منصوب کرد. در این زمان حزب نازی دو کرسی از ده کرسی کابینه را در دست داشت. فن پاپن که به عنوان معاون وزیر در نظر گرفته شد قرار بود هیتلر را با استفاده از ارتباط شخصی نزدیک وی با هیندنبورگ، تحت کنترل خود درآورد. اما در عمل این نقشه توانایی های سیاسی هیتلر را دست کم گرفت. در اواخر ماه مارس ۱۹۳۳ میلادی و در آتش سوزی در رایشستاگ، قانون تفویض اختیارات ۱۹۳۳ باعث قدرت گرفتن هیتلر شد. هیتلر با استفاده از این قانون، وضعیت اضطراری اختیارات فراپارلمانی کسب نمود. بدین ترتیب با قبضه شدن قدرت توسط هیتلر، جمهوری وایمار به پایان خود رسید و ایجاد حکومت تک حزبی باعث شروع دوران دیکتاتوری نازی ها شد.

جمهوری وایمار ، آلمان ، جنگ جهانی ، انقلاب ، سیاست