علی زارع - دانشجوی دکتری گروه حقوق خصوصی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
حسن زارع - دکترای حقوق جزا و جرم شناسی

رویکردهای کیفری در دوران معاصر هرچند بر مجازات مجرمین تاکید دارد، اما به دنبال پیدا کردن راههایی است که بتواند زمینه های لازم را برای اصلاح مجرم و بهبود شرایط جامعه فراهم نمایند. به همین دلیل از مجازات تعزیری به عنوان راهکاری برای اصلاح مجرمین دفاع می شود. اصل اساسی در کاربست مجازات تعزیری، نقش صلاحیت و تصمیم قاضی در تعیین مجازات تعزیری و ارائه مجازاتی است که بتواند مجرمان را اصلاح و زمینه لازم برای بهبود مجرمان راه فراهم نماید. در مقاله حاضر تلاش می شود تا نقش صلاحیت قاضی در تعیین مجازات تعزیری با هدف اصلاح و تادیب مجرم بررسی شود. سوال این است که قاضی چگونه می تواند با استفاده از مجازات تعزیری باعث اصلاح و تادیب مجرمان شود؟ پاسخی که می توان ارائه کرد این است که استفاده از مجازات تعزیری به دلیل آنکه مصادیق هر جرمی توسط شرع بیان نشده است، جایگاه خاصی به اختیارات و تشخیص قاضی اعطا می کند. بنابراین امروزه مجازات تعزیری با اهداف متفاوتی دنبال می شود که نقش اساسی آن، بازسازی مجرم و در نظر گرفتن قوه تشخیص قاضی برای مقابله با مجرم به شیوه ای اصلاحی، رویه اجتماعی و کاستن از زندان، حبس و سایر مجازات است. بنابراین برخلاف حدود و قصاص و دیه، مجازات تعزیری وابسته به قوه تشخیص قاضی بر مبنای قانون است. تعلیق مجازات، تخفیف، تعویق صدور حکم، توجه به روش های مجازات جایگزین از جمله مواردی است که می تواند مورد توجه قاضی قرار گیرد. روش پژوهش حاضر، توصیفی و تحلیلی است.