مرضیه دادی زاده
حسین ملکوتی

خلیج فارس به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک جنب حاره و با توجه به شرایط جوی غالب منطقه، در بازه های زمانی خاصی، به شدت متاثر از توفان های گردوغبار می گردد. وقوع رخدادهای غباری متواتر به تبع شرایط اکولوژیکی، این پهنه ی آبی را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف از پژوهش حاضر، واکاوی ارتباط بین میزان حضور ذرات معلق و تغییرات کلروفیل روی خلیج فارس است. در این مطالعه داده های میانگین ماهیانه مربوط به دو کمیت ضخامت اپتیکی ذرات معلق و غلظت کلروفیل a، برگرفته از سنجنده SeaWiFS، در یک بازه ی زمانی ده ساله (۲۰۰۷-۱۹۹۸) مورد پردازش قرار گرفت. آنالیز داده های میانگین ماهیانه در دوره ی مورد مطالعه، بیشینه ی میزان گردوغبار را برای ماه های گرم و بیشترین میزان آن را برای ماه جولای نشان داد. الگوی تغییرات کلروفیل در این دوره تقریبا در تمام نواحی به استثنای ناحیه ی جنوبی ثابت بود و کاهش میزان کلروفیل با افزایش دمای آب را نشان داد. طبق نتایج حاصل، حضور ذرات معلق در دوره ی گرم سال در ناحیه جنوبی، با توجه به نامساعد بودن سایر عوامل فیزیکی، عامل اصلی در تحریک رشد فیتوپلانکتون هاست. همچنین در نمونه های متعددی تاثیر ذرات معلق بر تجمع کلروفیل ها با یک تاخیر زمانی همراه بود که افزایش میزان همبستگی از ۱۹/۰ به ۵۱/۰ با در نظر گرفتن یک گام تاخیر زمانی، این مسئله را تایید کرد. تاخیر در واکنش کلروفیل ها به حضور گردوغبار، ممکن است به دلیل زمان مورد نیاز برای نهشت و انحلال ذرات در آب و آماده شدن برای جذب توسط کلروفیل ها باشد.

AOT, Chlorophyll a, Dust, Persian Gulf, SeaWiFS, گردو غبار, ضخامت اپتیکی, کلروفیل, خلیج فارس, سنجنده SeaWiFS