امین البوشوکه - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه مفید، قم، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: aminalboshokeh@yahoo.com
عبدالحسین شیروی خوزانی - استاد گروه حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، قم، ایران. رایانامه: ashiravi@ut.ac.ir

زمینه و هدف: حمل از طریق خطوط لوله یکی از شیوه های نوظهور در حمل مواد و کالا در جهان می باشد که به واسطه مزایا و قابلیت های ویژه و منحصربه فرد خود در جابجایی موادی همچون نفت و گاز و دیگر میعانات، روز بروز در کانون توجه برنامه ریزان و توسعه ی بخش حمل و نقل در کشورها قرار می گیرد؛ اما این شیوه ممکن است موجب بروز خساراتی گردد که مسئولیت مدنی را در پی خواهد داشت.روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.یافته ها و نتایج: قواعد مربوطه در زمینه مسئولیت متصدی حمل در حوزه حمل و نقل نفت و گاز از طریق خطوط لوله در نظام حقوقی ایران و همچنین در نظام حقوقی بین الملل از تکامل چندانی برخوردار نیست،  بر این اساس در این زمینه نیازمند قواعد منسجم از حوزه قواعد عام حمل و نقل می باشیم. در حمل نفت و گاز از طریق خطوط لوله، ماهیت قرارداد حمل و نقل در حقوق تجارت بر آن نیز صدق می کند به گونه ای که با توجه به عقدی که بین فرستنده و متصدی حمل محموله (نفت و گاز) منعقد می شود متصدی حمل ملزم به رعایت تمامی مفاد توافق شده در قرارداد می باشد و اگر در این زمینه قصور و کوتاهی کرده باشد تبعات و خسارات ناشی از این کوتاهی بر عهده وی می باشد مگر اینکه خسارات وارده توسط عوامل خارج از حیطه اختیارات وی (همچون قوه قاهره) صورت گرفته باشد که در این صورت نیز وی ملزم به اثبات این عامل خارجی برای معافیت از مسئولیت می باشد.

مسئولیت مدنی, حمل و نقل, نفت و گاز, متصدی حمل و نقل, محیط زیست