سیدوحید سیدنا - دانشجوی دکتری جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
بابک پیله ور - دانشیار، گروه جنگل داری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
کامبیز ابراری واجاری - استادیار، گروه جنگل داری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
مهرداد زرافشار - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
حمیدرضا عیسوند - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

در رابطه با شکست خواب بذر بارانک لرستانی (Sorbus luristanica) به عنوان یک گونه اندمیک هیچ گونه اطلاعاتی وجود ندارد. در این پژوهش از پتانسیل قابل توجه نانولوله ­های کربنی چندجداره به منظور رفع خواب و ارتقاء جوانه ­زنی این گونه استفاده شد. پیش از لایه گذاری گرم (دو هفته) و سرد (سه تا چهار ماه)، به عنوان تیمار پیشنهادی در این جنس، بذرها به مدت ۲۴ ساعت با غلظت­ های صفر، ۷۵، ۱۵۰، ۲۵۰، ۳۵۰ و ۵۰۰ میلی­ گرم در لیتر پرایم شدند. نتایج نشان داد که بذرهای این گونه حداقل به سه ماه لایه گذاری در سرما احتیاج دارد. پس از سپری شدن این مدت، بذرها در داخل پتری­دیش کشت و به ژرمیناتور انتقال یافتند. شمارش روزانه جوانه ­زنی در یک دوره ۲۲ روزه انجام و در پایان، درصد، سرعت و میانگین زمان جوانه ­زنی محاسبه شد. همچنین، به منظور درک بیشتر تاثیر این نانومواد، رشد متعاقب گیاهچه­ های رشدیافته از این بذرها نیز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار ۳۵۰ میلی گرم در لیتر سبب ارتقاء تمام صفات جوانه ­زنی در این گونه شد. مطالعات میکروسکوپیک حاکی از تحلیل دیواره آندوکارپ بذر به واسطه نانوپرایمینگ و افزایش نفوذ بیشتر رطوبت و اکسیژن به داخل بذر بود. افزایش رشد طولی و زی ­توده ریشه بارزترین تاثیر نانوپرایمینگ بذر بود. به نظر می­رسد که تامین رطوبت بیشتر به داخل گیاه یکی از سازکاروهای عملکردی این نانولوله کربن ­های چند­جداره باشد.

آندوکارپ بذر, خواب بذر, زی توده, سرعت جوانه زنی, لایه گذاری