فرشاد کیوان بهجو - دانشیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
سجاد قنبری - استادیار، گروه جنگل داری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر، دانشگاه تبریز، اهر، ایران
قربان مرادی - کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

محصولات غیرچوبی جنگل به ­طور مستقیم و غیرمستقیم نقش مهمی در اقتصاد خانوارهای روستایی بازی می­ کنند. زندگی حدود ۶۰۰ میلیون نفر از افراد کشورهای در حال توسعه به این محصولات وابسته است. در این پژوهش به بررسی وضعیت تولید و برداشت میوه آلوچه (Prunus divaricata Ledeb.) و نقش آن در افزایش درآمد خانوارها در شهرستان رودسر استان گیلان پرداخته شد. برای برآورد مقدار تولید از ۳۰ قطعه نمونه یک هکتاری (با ابعاد ۱۰۰ در ۱۰۰ متری) به صورت تصادفی سیستماتیک آماربرداری انجام شد. برای برآورد مقدار برداشت و تعیین سهم درآمد به دست آمده از میوه آلوچه در درآمد کل خانوارها از روش مصاحبه نیمه­ ساختار یافته و مشاهده مستقیم و سرشماری از ۱۲۰ خانوار سه روستای مورد مطالعه در تابستان سال ۱۳۹۴ استفاده شد. تحلیل همبستگی بین مشخصات درخت و مقدار میوه تولیدی نشان داد که قطر برابر سینه همبستگی مثبت و معنی داری (۰/۶۳۸) با میوه تولیدی داشت. میانگین میوه تولیدی هر پایه ۸/۵ کیلوگرم و میانگین تعداد در هکتار ۱۳ پایه بود. مقدار کل برداشت بهره ­برداران از میوه آلوچه درسال ۳۵۰۰ کیلوگرم بود و میانگین برداشت سالانه خانوارها حدود ۲۹ کیلوگرم برآورد شد. درآمد خالص سالانه خانوار از محل برداشت میوه آلوچه در روستاهای مورد مطالعه از ۵۰۰ هزار ریال تا ۲۶۰۰ هزار ریال تغییر داشت و برای ۱۱ نفر در سال از طریق برداشت میوه شغل ایجاد می­ شد. با توجه به اینکه درآمد به دست آمده از میوه آلوچه زیاد نبود، می­ توان با فرآوری و رساندن محصول به بازارهای اصلی، درآمد به دست آمده را افزایش داد.

اقتصاد خانوار, بهره بردار, فرآوری, مصاحبه نیمه ساختاریافته, همبستگی