ستار سلطانیان - هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست و منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران
مازیار حیدری - دکتری جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
اسماعیل خسروپور - دکتری جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

الگوی پراکنش مکانی یکی از جنبه­ های مهم بوم­ شناسی جامعه های گیاهی است. درختان وی ول (Quercus libani Oliv.) حدود ۲۴ درصد جنگل­ های زاگرس شمالی را تشکیل می دهند و در سایر مناطق زاگرس مشاهده نمی­ شوند. به دلیل اهمیت اجتماعی و اکولوژیک این گونه و همچنین به منظور مدیریت و پایش بهتر آن، بررسی الگوی مکانی این گونه با روش نمونه ­برداری فاصله ­ای مربع تی، هدف این مطالعه درنظر گرفته شد. برای جمع­ آوری اطلاعات لازم، منطقه­ ای ۴۰ هکتاری از جنگل­ های بلکه شهرستان بانه، استان کردستان انتخاب شد. عرصه مطالعاتی ابتدا به قطعه های ۲۵ ۲۵ متر مربع شبکه­ بندی شد و آماربرداری در قالب یک شبکه منظم و نمونه ­برداری­ ها به صورت منظم- تصادفی انجام شد. در مجموع، ۴۳ نقطه با فاصله ۱۰۰ متر از یکدیگر اندازه­ گیری شدند. برای بررسی الگوی پراکنش مکانی از شاخص­ های ابرهات، هینز، هاپکینز، شاخص C و شاخص پراکنش استفاده شد. شاخص ­­های ابرهات، هینز، هاپکینز و شاخص پراکنش، الگو را پراکنده و شاخص C الگو را کپه­ ای نشان داد، اما فقط نتیجه شاخص ابرهات معنی­ دار شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش می ­تواند در برنامه ­های مدیریتی توسعه، جنگل کاری و برنامه­ های احیای جنگل به منظور حفاظت بهتر از این بوم ­سازگان در معرض خطر، مفید واقع شود.

زاگرس شمالی, روش مربع تی, روش های فاصله ای, شاخص ابرهات