محمد صفی احمدآباد - کارشناس ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
انوشیروان شیروانی - استادیار، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
پریسا پناهی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

صنعت زنبورداری در ارسباران یکی از فعالیت های مهم روستایی است و عسل یکی از ارزشمندترین محصولات فرعی مناطق مرتعی و برخی از مناطق جنگلی ارسباران است. پژوهش پیش رو با هدف مقایسه ترکیب گرده ای، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و کیفیت عسل تولید شده دو رویشگاه تازه کند (جنگلی) و وینق (مرتعی) در جنگل های ارسباران انجام شد. در ۱۵ اردیبهشت سال ۱۳۹۲ و در آغاز فصل گلدهی، ۱۰ کندو در هر یک از مناطق مورد مطالعه مستقر شد. پس از گذشت سه ماه، نمونه های عسل برداشت و به آزمایشگاه منقل شدند. در آزمایشگاه عمل جداسازی گرده های موجود در عسل و شناسایی آ ن ها و همچنین اندازه گیری ویژگی های فیزیکی و شیمیایی نمونه های عسل انجام شد. نتایج نشان داد که در منطقه وینق، گرده های ممرز (Carpinus betulus L.) و در منطقه تازه کند گرده های کیکم (Acer monspessulanum L.) غالب بودند. همچنین در در منطقه وینق، گرده های پلاخور بوته ای (Lonicera iberica M. B.) و کیکم و در منطقه تازه­ کند گرده های گیلاس وحشی (Cerasus avium (L.) Moench) به عنوان فراوان ترین گونه­ های همراه شناسایی شدند. براساس نتایج، به دلیل کم بودن میزان رطوبت، هیدروکسی متیل فورفورال، قند احیاء، قند کل و میزان ساکارز در منطقه جنگلی، کیفیت عسل های این منطقه از منطقه مرتعی بهتر شناخته شد. به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که زنبورهای عسل تمایل بیشتری به استفاده از گرده گونه های درختی و درختچه­ ای در مقایسه با سایر گونه­ های علفی داشتند.

تازه کند, زنبورداری, مرتع, ملیسوپالینولوژی, وینق