محمدحسین صادق زاده حلاج - دانشجوی دکتری اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
داود آزادفر - دانشیار، گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسین میرزایی ندوشن - استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
محمدحسین ارزانش - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
مسعود توحیدفر - دانشیار پژوهش، گروه مهندسی بیوتکنولوژی، دانشکده مهندسی انرژی و فناوری های نوین، دانشگاه شهید بهشتی

پژوهش پیش رو به منظور بررسی اثر رطوبت خاک و نیز سایبان های مصنوعی بر روند رشد، تولید و تسهیم زی توده در اندام‎های مختلف نهال بنه (Pistacia atlantica Desf.) در ایستگاه تحقیقات البرز کرج انجام شد. نهال‎های بنه به‎مدت شش ماه از خرداد تا آذرماه ۱۳۹۳ تحت تیمارهای رطوبت خاک (در سه سطح ۱۰۰، ۵۰ و ۲۰ درصد ظرفیت زراعی) و سایبان مصنوعی (در سه سطح ۱۰۰، ۵۰ و ۳۰ درصد نور کامل) در قالب طرح کرت‎های خردشده با پایه بلوک‎های کامل تصادفی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عامل رطوبت خاک اثر معنی داری بر ارتفاع، قطر یقه و زی توده تر و خشک ساقه و برگ و زی توده تر کل داشت. رژیم سایبان به طور معنی داری باعث کاهش ارتفاع، زی توده خشک ریشه و کل و نسبت زی توده تر ریشه به کل شد. براساس نتایج، نهال‎های بنه در سطوح مختلف رطویت رفتار متفاوتی نسبت به سایه از خود نشان دادند، به ویژه افزایش سایه باعث کاهش معنی دار ارتفاع، زی توده تر برگ و نسبت زی توده تر ریشه به اندام هوایی در رطوبت کامل و افزایش این مشخصه ها در نهال های تحت تنش شد. بررسی روند تغییرات مشخصه ها تحت سطوح مختلف رطوبت و نور نشان داد که سایه در حالت بروز تنش خشکی برای نهال‎های بنه کمک کننده بوده است و باعت کاهش عوارض ناشی از تنش خشکی بر این گونه شده است.

ارتفاع, اندام, بنه, زی توده, قطر یقه