محمد امینی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران
روجا امینی - دانشجوی دکتری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
خسرو ثاقب طالبی - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
سیف اله خورنکه - کارشناس ارشد تحقیقات، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

پژوهش پیش ­رو با هدف سنجش میزان دقت دو روش نمونه ­برداری از جنگل انجام شد که معیار قضاوت، نتایج روش آماربرداری صددرصد بود. ابتدا ۱۱۶ هکتار شامل چهار پارسل آماربرداری صددرصد شد. سپس روش منظم تصادفی با شبکه­ ای به ابعاد ۲۰۰ × ۱۵۰ متر با قطعات نمونه ۱۰۰۰ مترمربعی و روش طبقه ­بندی خوشه ­ای با وسعت هر خوشه ۷۵۰۰ مترمربع شامل چهار قطعه نمونه هریک با وسعت ۱۸۷۵ مترمربع اجرا شدند. درمجموع، ۴۰۲۳۹ درخت در دو روش منظم تصادفی با ۴۰ قطعه نمونه و طبقه ­بندی خوشه ­ای با ۱۴ خوشه آماری مرکب از ۵۶ قطعه نمونه اندازه­ گیری شد. شدت آماربرداری در روش خوشه­ ای ۹/۷ درصد و در روش منظم تصادفی ۴۴/۳ درصد بود. این بررسی با پردازش داده ­ها در چهار نوع گروه ­بندی و دسته­ بندی گونه­ های درختی انجام شد. نتایج نشان داد که روش خوشه ای برای برآورد تعداد درخت در هکتار و ساختار در مقیاس کل جنگل و نیز به تفکیک گونه برای راش و ممرز نسبت به روش منظم تصادفی به روش صددرصد نزدیک­تر می­ باشد. بیشینه قطری درختان در روش صددرصد ۱۶۵، در روش منظم تصادفی ۱۱۰ و در روش خوشه ­ای ۱۲۵ سانتی ­متر ثبت شد. پیشنهاد می شود پیش از آماربرداری هر پارسل، تیپ­ها براساس ساختار و ترکیب گونه تفکیک شوند. همچنین تعداد قطعه نمونه متناسب با تنوع تیپ تعیین شود وآرایش قطعه نمونه ها خوشه ­ای و ابعاد آنها بین ۱۹ تا ۲۰ آر درنظر گرفته شود.

آماربرداری, تعداد درخت, ساختار جنگل, نمونه برداری طبقه بندی خوشه ای, نمونه برداری منظم تصادفی