مهدی پورهاشمی - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
مرتضی پوررضا - استادیار، گروه منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه
یحیی خداکرمی - دکترای جنگلداری، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
پریسا پناهی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

تولید بذر در جنس بلوط بین ­پایه­ های مختلف و همچنین در سال­ های مختلف نوسان­ های زیادی دارد. در این پژوهش نوسان­ های بین­ پایه­ ای و سالانه تولید بذر برودار (Quercus brantii Lindl.) در جنگل پژوهشی داربادام استان کرمانشاه به ­مدت سه سال (۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰) پایش شد. چهل درخت نمونه با استفاده از روش نمونه­ برداری تصادفی با مونه­بندی انتخاب و متغیرهای کمی آنها اندازه­ گیری شد. در ابتدای شهریورماه با استفاده از روش شمارش تاجی، شمار بذر آنها مشخص شد و برای انجام مقایسات مربوط به تولید بذر، متغیر تراکم بذر (شمار بذر در یک مترمربع سطح تاج) نیز محاسبه شد. تحلیل آماری داده­ ها بیانگر نوسان­ های زیاد تولید بذر بین درختان مختلف و همچنین بین سه سال مورد مطالعه بود. درحالی­که در یک سال مشخص برخی درختان اصلا بذری تولید نکرده بودند، برخی پایه­ ها تراکم بذری بیشتر از ۴۰ داشتند. نامناسبترین شرایط بذردهی مربوط به سال ۱۳۸۸ (میانگین تراکم بذر ۱/۶) بود. بهترین بذردهی (میانگین تراکم بذر ۱۰/۷) نیز در سال ۱۳۸۹ اتفاق افتاد. در سال­ های ۱۳۸۸ و ۱۳۹۰ ازنظر میانگین تراکم بذر بین طبقه­ های قطری مختلف درختان برودار، اختلاف معنی ­داری وجود نداشت، اما در سال ۱۳۸۹ اختلاف در سطح اطمینان ۹۵ درصد معنی­ دار بود. مقایسه میانگین تراکم بذر طبقه­ های قطری مشابه بین سه سال نیز نشان داد که فقط در طبقه­ های قطری میانی اختلاف معنی ­دار در سطح اطمینان ۹۹ درصد وجود دارد. درمجموع، نتایج پژوهش پیش ­رو تاثیرگذاری سرشت ذاتی گونه و همچنین زمان (سال بذردهی) را بر تولید بذر گونه برودار تایید کرد.

بذر بلوط, تراکم بذر, شمار بذر, شمارش تاجی