مجتبی ایمانی راستابی - کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حمید جلیلوند - دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مهدی زندبصیری - مربی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

در شرایط کنونی جهان که با شهرنشینی و صنعتی شدن بی­سابقه­ای همراه است، حفاظت و مدیریت مناسب از جنگل­ها از اهمیت ویژه­­ای برخوردار است. در چنین شرایطی توجه به مفهوم مدیریت پایدار جنگل بیشتر اهمیت می­یابد. معیار و شاخص ابزاری برای تعریف، پایش و ارزیابی حرکت به سمت جنگلداری پایدار محسوب می­شود. به­نظر می­رسد پژوهش­ها در ایران در زمینه بررسی معیارها و شاخص­های مدیریت پایدار جنگل محدود بوده است. از این­رو در پژوهش پیش رو سعی شده است تا در سامان عرفی کلگچی استان چهارمحال و بختیاری، مجموعه ای از نمایه­ها برای شاخص­ها تعریف شود. پژوهش کنونی طی چند مرحله و با استفاده از ابزار و روش­های مختلف انجام شد. در گام اول شاخص­های اجتماعی- اقتصادی فرآیند خاور نزدیک به­منظور سازگاری با منطقه مورد بررسی طی پرسشنامه­هایی اولویت­بندی شدند. برای بررسی دقیق اهمیت شاخص­ها، این شاخص­ها در پرسشنامه دیگری مقایسه زوجی شدند. در گام آخر، برای بررسی نمایه­ها، بررسی میدانی، نظرخواهی از مردم محلی، مصاحبه با کارشناسان و بررسی اسناد سازمان­های مرتبط با منطقه مورد بررسی انجام شد. نتایج نشان داد که از دیدگاه کارشناسان خبره و دست­اندرکاران محلی، شاخص­های کاهش تعداد تجاوزات به جنگل، نرخ بهبود معاش مردم محلی، مشارکت جوامع محلی و تساوی حقوق، جوامع وابسته به جنگل (تعداد گروه­ها و زنان سازماندهی شده) و همکاری در زمینه توسعه کشاورزی به­عنوان شاخص­های کلیدی معیار کارکردها و شرایط اجتماعی- اقتصادی هستند.

اجتماعی- اقتصادی, پایش, شاخص, مدیریت پایدار جنگل, معیار