جواد میرزایی - استادیار
فرزاد صیدی - کارشناس ارشد محیط زیست
سهیل سبحان اردکانی - استادیار
مسعود بازگیر - استادیار

افزایش نگرانی­ها در زمینه گرمایش جهانی موجب شده که به خاک و توانایی آن در ترسیب کربن توجه ویژه­ای شود. این تحقیق به منظور بررسی اثر جنگل­کاری بر ترسیب کربن خاک در مناطق خشک انجام گردید. برای این منظور پارک جنگلی آبگرم دهلران (با گونه­های اکالیپتوس، کهور و کنار) و یک منطقه شاهد همجوار (غیرجنگلی) انتخاب و به­طور تصادفی- سیستماتیک از عمق ۲۰-۰ سانتی متری خاک نمونه برداری و میزان ترسیب کربن و سایر عناصر نظیر فسفر، پتاسیم، ازت، وزن مخصوص ظاهری، اسیدیته، رطوبت، درصد رس، سیلت، شن و سنگ­ریزه اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که میزان ترسیب کربن خاک در منطقه جنگلی معادل ۷۱/۱۱۷ تن در هکتار و تقریبا پنج برابر منطقه غیرجنگلی (۸۲/۲۴ تن در هکتار) بود. همچنین میانگین ترسیب کربن خاک در رویشگاه کهور به طور معنی­داری (۰۰۵/۰P<) بیشتر از رویشگاه کنار بوده، اما بین میزان ترسیب کربن در رویشگاه­های کهور و اکالیپتوس و رویشگاه­های کنار و اکالیپتوس اختلاف معنی­داری وجود نداشت. میزان ترسیب کربن خاک در منطقه متراکم رویشگاه اکالیپتوس به طور معنی­داری بیشتر از منطقه غیرمتراکم بوده، اما از این نظر در دو رویشگاه کنار و کهور تفاوت معنی­داری وجود نداشت. از سوی دیگر میزان ترسیب کربن خاک در زیر و خارج تاج پوشش در رویشگاه کنار به طور معنی­داری متفاوت بوده، اما در دو رویشگاه دیگر تفاوت معنی داری مشاهده نشد. با توجه به نتایج این تحقیق می توان ابراز داشت که توسعه جنگل کاری­ این منطقه نقش مهمی در کاهش آلودگی­های اتمسفری داشته است، به گونه­ای که توسعه این جنگل کاری­ها را در سطوح بیشتر می­توان پیشنهاد نمود.

اکالیپتوس, کهور, کنار, خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک