امید رنجبر - دانش آموخته کارشناسی ارشد، رشته جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان
لقمان قهرمانی - استادیار، دانشکده منابع طبیعی و مرکز پژوهش و توسعه جنگلداری زاگرس شمالی، دانشگاه کردستان
مهدی پورهاشمی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

گلازنی (سرشاخه­زنی) درختان بلوط ازجمله برداشت­های سنتی و عرفی است که در جنگلهای زاگرس شمالی انجام می­شود و بر مشخصه­های زیست­سنجی درختان بلوط تاثیرگذار است. به­منظور بررسی پیامدهای گلازنی بر مشخصه­های زیست­سنجیوی­ول (Quercus libani)، یک توده کمتر دخالت شده (قبرستان) به مساحت ۶۵/۰ هکتار و یک توده گلازنی شده در مجاورت آن به مساحت ۵/۲ هکتار و با شرایط فیزیوگرافی تقریبا مشابه در روستای بلکه شهرستان بانه انتخاب گردید. برای بررسی ویژگیهای ساختاری، در هر دو توده با روش آماربرداری صددرصد مشخصات کمی شامل قطر برابرسینه، ارتفاع کل، ارتفاع تنه و دو قطر عمود بر هم تاج درختان وی­ول با قطر برابرسینه بیشتر از پنج سانتی­متر اندازه­گیری شد. به­منظور بررسی رویش قطری، در توده گلازنی­شده ۱۹ اصله و در توده کمتر دخالت شده­ ۲۶ اصله وی­ول با مبدا رویشی شاخه­زاد به­صورت تصادفی به­عنوان درخت نمونه انتخاب و از هر درخت نمونه یک جفت نمونه رویشی با استفاده از مته سال­سنج از ارتفاع ۵۰ سانتی­متری تنه براساس روش شاین گروبر استخراج شد. رویش جاری سالانه نمونه ها اندازه­گیری و متوسط رویش جاری سالانه و درصد رویش قطری در طبقه­های قطری درختان نمونه تعیین شد. نرمال بودن توزیع داده­ها با استفاده از آزمون کولموگروف- سمیرنف و مقایسه مشخصه­های زیست­سنجی درختان وی­ول بین دو توده با استفاده از آزمون t مستقل انجام شد. نتایج نشان داد که از نظر مشخصه­های قطر برابرسینه، طول تنه، سطح تاج و ارتفاع کل (در طبقه­های قطری میانی) درختان وی­ول، بین دو توده در سطح یک درصد اختلاف معنی­داری وجود دارد؛ به­طوری که مقدار این مشخصه­ها در توده کمتر دخالت شده بیشتر از توده گلازنی شده بود. در طبقه­های قطری ۱۵ تا ۲۱ سانتی­متر، طول تاج توده گلازنی شده بیشتر از توده کمتر دخالت ­شده بود و بین دو توده اختلاف معنی­داری وجود داشت. همچنین متوسط رویش قطری و متوسط درصد رویش قطری در توده گلازنی شده به­ترتیب ۴۱/۳ میلی­متر و ۸۳/۲ درصد و مقادیر متناظر آنها در توده کمتر دخالت شده به­ترتیب ۲۳/۲ میلی­متر و ۰۲/۱ درصد بود که از این نظر بین دو توده در سطح یک درصد تفاوت معنی­داری وجود داشت.

مشخصات ساختاری, ارتفاع کل, ارتفاع تنه, قطر, تاج پوشش, رویش جاری