شیرزاد محمدنژاد کیاسری - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران
خسرو ثاقب طالبی - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
رامین رحمانی - دانشیار، دانشکده علوم جنگل و فناوری چوب و کاغذ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
دینا داستانگو - کارشناس ارشد، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران

بااهمیت­ترین نقش بی­مهرگان لاشبرگ، تجزیه لاشبرگ­ها و کمک در چرخه عناصر غذایی است. این تحقیق به ارزیابی تنوع بی­مهرگان لاشبرگ در عرصه­های جنگل کاری ۲۰ ساله توسکای ییلاقی، پلت، بلندمازو، زربین و عرصه جنگل طبیعی مجاور آنها در منطقه دارابکلا می­پردازد. جهت بررسی در هر تیمار، ابتدا یک عرصه یک هکتاری تعیین و در آن ده پلات ۱۰۰ مترمربعی با ابعاد شبکه ۱۰×۱۰ متر به صورت سیستماتیک تصادفی انتخاب شد. در هر فصل کلیه لاشبرگ­های موجود در میکروپلات­های یک مترمربعی جمع­آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. در طول چهار فصل، بی­مهرگان لاشبرگ در ۲۰۰ میکروپلات یک مترمربعی مورد شناسایی و شمارش قرار گرفت. همچنین در هر مرحله از نمونه­برداری، متغیرهای متعددی از ویژگی­های توده، لاشبرگ و خاک اندازه گیری شد. تنوع بی­مهرگان لاشبرگ نیز با استفاده از شاخص­های شانون و سیمپسون تعیین گردید. براساس نتایج تحقیق حاضر روند کاهش مقادیر تنوع بی­مهرگان لاشبرگ (سیمپسون) به ترتیب شامل عرصه­های جنگل کاری توسکا، پلت، عرصه جنگل طبیعی و جنگل کاریهای زربین و بلندمازو بوده است. همچنین تجزیه و تحلیل مولفه­های اصلی نشان داد که تغییرات فصلی تنوع بی­مهرگان لاشبرگ، تحت تاثیر متغیرهای درجه حرارت، تاج پوشش، شدت نور نسبی، رطوبت لاشبرگ، رطوبت خاک و مقادیر فسفر و نسبت کربن آلی بر فسفر لاشبرگ می­باشد.

غنا, یکنواختی, چرخه عناصر غذایی, توسکای ییلاقی, پلت, بلندمازو, زربین