جواد میرزایی - Ph.D. Student, Faculty of Natural Resources and Marine Science, Tarbiat Modarres University
مسلم اکبری نیا - Faculty of Natural Resources and Marine Science, Tarbiat Modarres University
ابراهیم محمدی گل تپه - Professor, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University
مظفر شریفی - Assistant Prof., Faculty of Science, Tarbiat Modarres University
یونس رضایی دانش - Assistant Prof., Faculty of Agriculture, Urmia University

به منظور بررسی تاثیر قارچ های میکوریزی آربسکولار بر ویژگیهای مرفولوژیک و فیزیولوژیک نهالهای خنجوک تحت تنش خشکی، ابتدا این قارچ های همزیست در رویشگاه های گونه خنجوک (Pistaciakhinjuk)در استان ایلام جداسازی و شناسایی شدند. سپس با استفاده از روش کشت تله ای بر روی ذرت به مدت ۵ ماه تکثیر و در یک آزمایش گلخانه ای به منظور بررسی اثر میکوریز بر ویژگیهای مرفولوژیک و فیزیولوژیک نهالهای تحت تنش خشکی در سطوح ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد ظرفیت زراعی از آنها استفاده شد. نتایج نشان داد که زنده مانی نهالها در پایان فصل رشد در بین تیمارهای مختلف یکسان بود، اما سایر مشخصه های فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی نهالها تحت تاثیر میکوریزای آربسکولار و تنش خشکی قرار گرفت. به طوری که این قارچ ها همانند آبیاری سبب افزایش قطر یقه، ارتفاع، طول جوانه انتهایی، تعداد برگ، وزن تر اندام هوایی و ریشه، وزن خشک اندام هوایی، حجم ریشه، سطح برگ، فتوسنتز و تعرق نهال خنجوک شدند. قارچ های میکوریزی آربسکولار بعکس آبیاری، بر روی طول ریشه، وزن خشک ریشه، دمای سطح برگ و هدایت روزنه ای اثر معنی داری نداشتند. براساس نتایج این تحقیق، میکوریز اثری مشابه با آبیاری بر روی خصوصیات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی نهال داشته است. بنابراین می توان همزیست شدن نهالها را قبل از نهال کاری در عرصه برای مناطق خشک و نیمه خشک پیشنهاد کرد.

Arbuscular mycorrhizae, morphologic, physiologic, Drought Stress, Pistacia khinjuk, Iran