فریبا قنبری - دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگل داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
شعبان شتایی جویباری - دانشیار، گروه جنگل داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجید عظیم محسنی - استادیار، گروه آمار، دانشگاه گلستان
هاشم حبشی - استادیار، گروه جنگل داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

این تحقیق با هدف پیش بینی احتمال حضور تیپ های جنگلی با استفاده از رابطه آنها با متغیرهای توپوگرافی در سری یک جنگل آموزشی شصت کلاته گرگان، به مساحت ۱۷۱۴ هکتار انجام شد. نمونه برداری براساس ترکیبی از روشهای منظم- تصادفی (سیستماتیک) و خوشه ای- تصادفی انجام شد و ۲۴۹ قطعه نمونه با مساحت ۱/۰ هکتار در سطح منطقه (به غیر از مناطق جنگل کاری شده) برداشت گردید. نوع گونه و قطر برابرسینه درختان با اندازه بیش از ۵/۱۲ سانتی متر برداشت و موقعیت جغرافیایی در هر قطعه نمونه با دستگاه GPS ثبت شد. در هر قطعه نمونه با توجه به سهم بیشتر درختان قطور در تاج پوشش، ۱۰ درخت قطور انتخاب و درصد فراوانی هر گونه برای تعیین تیپ محاسبه گردید. چهار تیپ انجیلی- افرا همراه با ممرز، راش- ممرز، ممرز- انجیلی و بلوط- ممرز در قطعات نمونه تفکیک شدند. خصوصیات توپوگرافی اولیه و ثانویه از مدل رقومی زمین تهیه و مقادیر آنها در محل قطعات نمونه استخراج گردید. به منظور ارائه مدل پیش بینی تیپ های جنگلی با استفاده از متغیرهای زمین، از رگرسیون لجستیک استفاده شد. مدل سازی با استفاده از ۷۰ درصد نمونه ها انجام و نقشه هر یک از تیپ ها با تعمیم مدل ها در محیط GIS تهیه گردید. ارزیابی نتایج مدل های بدست آمده با استفاده از ۳۰ درصد باقیمانده نمونه ها انجام و صحت کلی برای هر یک از مدل ها بدست آمد. نتایج ارزیابی صحت نشان داد که مدل های پیش بینی مکانی تیپ های جنگلی برای دو تیپ راش- ممرز و بلوط- ممرز که دامنه بوم شناختی محدودتری نسبت به دو تیپ ممرز- انجیلی و انجیلی- ممرز همراه با افرا دارند، بهتر با واقعیت تطابق دارد. نتایج همچنین نشان داد که ارتفاع از سطح دریا، پتانسیل تابش خورشید و جهت شیب با توجه به حضور آنها در مدل، مهمترین عوامل کنترل کننده تیپ های جنگلی در منطقه مورد مطالعه هستند.

نقشه پیش بینی مکانی, تیپ های جنگلی, خصوصیات اولیه و ثانویه توپوگرافی, رگرسیون لجستیک