محمد هادی راد - استادیار پژوهشی
سیدرضا میرحسینی - استادیار پژوهشی، موسسه ثبت و گواهی بذر و نهال.
محمدعلی مشکوه - استادیار پژوهشی، مرکز ملی تحقیقات شوری کشور
مهدی سلطانی - کارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد

واکنش ریشه گیاه تاغ (Haloxylon spp.) به میزان رطوبت موجود در خاک در قالب طرح مطالعه فیزیولوژیکی روابط آبی گیاه تاغ در ایستگاه تحقیقات بیابان زدایی شهید صدوقی یزد و در مجاور تاغزارهای دست کاشت مورد بررسی قرار گرفت. طرح با ساخت و استقرار لایسیمترهای وزنی به تعداد ۹ عدد با قطر ۱۲۰ سانتیمتر و عمق ۱۷۰ سانتیمتر و نصب چهار دریچه در اعماق ۳۰ ،۶۰ ،۹۰ و۱۲۰ سانتیمتری برای دسترسی به ریشه آغاز گردید. پس از آماده شدن لایسیمترها، نسبت به کاشت نهال تاغ در آنها اقدام و با مراقبت یکساله از آنها، شرایط برای اعمال تیمارهای رطوبتی مهیا گردید. تیمارهای رطوبتی شامل ظرفیت گلدانی(شاهد)، یک سوم ظرفیت گلدانی و تنش خشکی بوده که در قالب آزمایش فاکتوریل و طرح پایه کاملا تصادفی و با سه تکرار اعمال گردید. آب مورد نیاز برای رسیدن به رطوبت مورد نظر به صورت هفتگی و از طریق توزین لایسیمتر ها در اختیار گیاهان قرار می گرفت، ضمن این که در تیمار تنش خشکی، پس از استقرار کامل نهالها، آبیاری قطع گردید. تیمارهای رطوبتی طی دو فصل رویش اعمال و در طول این مدت تاثیر آن بر توسعه ریشه از نظر طولی مورد بررسی قرار گرفت. در پایان با خارج کردن ریشه از خاک تاثیر تیمارهای رطوبتی بر چگونگی توسعه ریشه از نظر وزنی و طولی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد که وزن ریشه تحت تاثیر تیمارهای رطوبتی بوده و اختلاف معنی داری (۰۰۱/۰ = a) میان آنها وجود دارد. میزان ریشه در اعماق مختلف نیز دارای اختلاف معنی داری است (۰۰۱/۰=a). اگرچه تاثیر تیمار های مختلف رطوبتی بر طول ریشه اختلاف معنی داری را نشان نمی دهد، ولی مقایسه میانگین ها نشان می دهد که اثر تنش رطوبتی بر افزایش طول ریشه های گیاه درخور توجه است.

تاغ, لایسیمتر, تنش رطوبتی, توسعه طولی ریشه, توسعه وزنی ریشه