نعیمه حسین جانی زاده

بهبود محیط کسب وکار هر کشور با فراهم کردن شرایط رقابت پذیری و بسترسازی مناسب برای ورود موثر بخش خصوصی، نقش تعیین کننده ای در توسعه سرمایه گذاری ایفا می کند. از این رو همه کشورها برای ایجاد فضای کسب و کار مناسب، تمام تلاش خود را به کار بسته و به صورت مداوم در حال برنامه ریزی برای انجام اصلاحات مقتضی هستند. یکی از عوامل مهم که فرایند شروع کسب و کار در کشور را با چالش مواجه کرده است، اخذ مجوزهای قانونی می باشد. مجوز واگذاری زمین های دولتی برای طرح های تولیدی از جمله مهم ترین و زمان برترین این مجوزها است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی دقیق فرایند واگذاری اراضی ملی و دولتی به طرح های سرمایه گذاری و پاسخ به این سوال است که چرا این فرایند بسیار طولانی و زمان بر است. بدین منظور، پس از بیان مبانی قانونی واگذاری اراضی ملی و دولتی و فرایند واگذاری این اراضی، ۱۹ پرونده واگذاری به مجریان نیروگاه های خورشیدی و مولد مقیاس کوچک استان کرمان به صورت میدانی بررسی و متوسط زمان انجام هر گام محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد استعلامات قانونی از دستگاه های اجرایی مختلف که به طور متوسط یک ماه زمان می برد و نیز وجود کارگروه ها و کمیته های تخصصی متعدد که به صورت متوالی و در فواصل زمانی نامنظم و طولانی تشکیل می گردند، در غیاب یک نظام اداری کارآمد باعث شکل گیری یک فرایند اداری نفس گیر برای متقاضیان زمین های دولتی شده است. در انتها پیشنهادها و راهکارهای اجرایی بیان شده است.

کلمات کلیدی: فضای کسب و کار، واگذاری اراضی دولتی، بروکراسی ناکارآمد، توسعه سرمایه گذاری.