صدیقه مرتضی پور - کارشناس ارشد جنگلداری
محمد رضا مروی مهاجر - اعضاء هیات علمی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
خسرو ثاقب طالبی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها
قوام الدین زاهدی امیری - اعضاء هیات علمی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

به منظور بررسی رابطه موقعیت و شکل زمین با زادآوری طبیعی گونه راش ، جوامع راشستان موجود در بخش نمخانه از جنگل آموزشی و پژوهشی دانشکده منابع طبیعی در ارتفاع بیش از ۷۰۰ متر از سطح دریا انتخاب گردیدند. با توجه به وضعیت زادآوری و پراکنده بودن آن در اشکال مختلف زمین، آماربرداری در سه شکل متفاوت زمین شامل دره، دامنه، یال به روش نواری انجام شد و ۱۵ نوار با عرضهای یکسان (۲ متر) و با طولهای متغیر (با توجه به شرایط محیطی) که طول کوتاهترین نوار ۴۰ متر و بلندترین نوار ۵۱۷ متر بود، به فاصله ۱۵۰ متر از یکدیگردر روی زمین پیاده شد. در مورد چهارمین شکل زمین یعنی دولین، با جنگل گردشی در سطح منطقه مورد مطالعه، دولین هایی انتخاب گردیدند که میزان پوشش زادآوری راش در آنها بیش از ۳۰% بود و برای بررسی دقیق تر زادآوری، جهت داخل دولین ها به  ۴ جهت جغرافیایی (رو به شمال، شرق، جنوب و غرب) تقسیم شدند. سپس در هر یک از اشکال چهارگانه زمین، اندازه گیریهای کمی و کیفی در مورد زادآوری طبیعی راش و برآورد درجه تاج پوشش توده مادری انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین میزان پوشش زادآوری راش در روی یالها وجود دارد و تفاوتها از نظر آماری معنی دار بودند. همچنین از نظر بلندی نهالهای راش، در روی یال و دره بیشترین فراوانی در طبقه ارتفاعی۳۰> سانتیمتر و در روی دامنه و دولین ها در طبقه ارتفاعی۱۳۰-۳۰ سانتی متر مشاهده شد. در بررسی دولین های منطقه مورد مطالعه، بین فراوانی زادآوری راش و جهات جغرافیایی مختلف آن رابطه معنی داری در این بررسی بدست نیامد. در ضمن در منطقه مورد مطالعه مشخص شد که در هر متر مربع به طور متوسط ۸/۰ (معادل ۸ هزار اصله در هکتار) نهال وجود دارد و۷۰%  از نهالها سالم و بقیه ناسالم هستند.

زادآوری راش, شکل زمین, جهت جغرافیایی, شمال ایران