حجت اله زاهدی پور - اعضاء هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی.
محمد فتاحی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
حمیدرضا میرداودی اخوان - اعضاء هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی.
غلامرضا گودرزی - اعضاء هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی.
ضیاء آزدو - کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی.

پسته وحشی از جمله گونه های با ارزشی است که در دورترین نقاط کشور ایران سطح قابل توجهی را به خود اختصاص داده است . این گونه به لحاظ اقتصادی از نظر تولید صمغ (سقز) و استفاده از آن در تولید انواع مواد دارویی و بهداشتی ، تولید میوه در تغذیه ، شاخ و برگ آن در تولید علوفه دام و چه به لحاظ نقش آن در حفاظت خاک و جلوگیری از فرسایش ، تلطیف آب و هوای منطقه ، تامین آبهای زیرزمینی ، مامن و ماوای حیات وحش و همین طور مقاومت بسیار بالای آن در تحمل خشکی و سایر شرایط نامناسب اقلیمی از ارزش و اهمیت خاصی در کشور برخوردار است . بنابراین شناسایی و بررسی دقیق این گونه و مشخصات رویشگاهی و تعیین دقیق سطح پراکنش آن در مناطق مختلف کشور جهت اجرای برنامه های توسعه از ضرورتی خاص برخوردار است . بر اساس این تحقیق تعداد ۱۶ منطقه رویشی با سطحی معادل ۲/۲۲۱۶ هکتار در قالب ۱۹ پلی گون مربوط به دو گونه P.khinjuk و P. atlantica می باشد مشخص گردیده و نسبت به تهیه نقشه شیب و جهتهای جغرافیایی و سایر خصوصیات اقلیمی آنها اقدام شده است. بررسی خصوصیات کمی و کیفی توده ها شامل ارتفاع درختان، ارتفاع تنه و تاج، قطر برابر سینه، قطر بزرگ و کوچک تاج، نوع زادآوری (دانه زاد یا شاخه زاد)، سلامت تنه و تاج، تعداد پایه ها به تفکیک نر و ماده، میزان بذر هر پایه، کیفیت بذرها و سایر مولفه های دیگر در پنج قطعه نمونه انتخابی۲ m ۱۶۰۰ با در نظر گرفتن نوع اقلیم نیزاز جمله هدف هایی بوده که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است . براساس نتایج حاصل از این تحقیق، محدوده گسترش این گونه ها از ۱۰۸۰ متر از سطح دریا (کوه نظر کرده واقع در شهرستان ساوه ) تا ۲۴۰۰ متر از سطح دریا (کوه سیاه هند واقع در شهرستان دلیجان ) امتداد دارد. حداکثر تراکم پایه ها بین ۱۰۰-۷۰ اصله در هکتار بوده که به مناطق کوه سقز واقع در شهرستان تفرش با مساحت ۴/۱۶ هکتار و قسمتهای پایین کوه لجور واقع در بخش خنداب در شهرستان شازند با ۷/۲۴ هکتار تعلق دارد. در بین ۱۹ واحد یا پلی گون مشخص شده تنها تعداد ۱۰ پلی گون در ۷ منطقه جغرافیایی با وسعتی برابر ۱۸۷۲ هکتار در طبقه تراکم ۱۰۰-۱۵ درخت در هکتار بوده و بقیه مناطق یعنی ۹ پلی گون دیگر، تراکم درختان در محدوده های بین ۲-۱، ۵-۲ یا  ۱۰- ۵ پایه با وسعت ۱ یا ۵ هکتار قرار دارند. در میان ۷ منطقه عمده که شامل ۱۰ پلی گون می باشد، بیشترین سطح متعلق به جهت جغرافیایی شمال شرقی بوده که برابر ۹/۷۲۱ هکتار یا ۴۰% می باشد. جهت جنوب غربی با وسعت ۸۴/۴۳۰ هکتار برابر ۲۴% جهت شمال غربی با وسعت برابر ۲۵/۲۸۴ هکتار برابر ۱۶%، جهت جنوب با ۹/۱۲ هکتار برابر ۱%، جنوب شرق ۱۶%، غرب با وسعتی برابر ۳۶/۱۴ هکتار و همین طور جهت شرقی با وسعت ۸۸/۸ هکتار و مناطق مسطح وسعتی برابر ۱۲ هکتار و معادل ۱% را. به خود اختصاص داده است. حداکثر پراکنش پسته وحشی در شیب ۱۰-۰ درجه مشاهده گردیده است که سطحی برابر ۳۲/۶۴۷ هکتار معادل ۳۷% را به خود اختصاص داده است . طبقات شیب ۲۰- ۱۰درجه با سطحی معادل ۴۱/۴۸۶ هکتار یا ۲۸%، ۳۰-۲۰ درجه برابر ۸۲/۲۸۰ هکتار یا ۱۶%، ۴۵-۳۰ درجه برابر  ۴۱/۱۹۵ هکتار برابر ۱۱%، شیب ۶۰-۴۵ درجه برابر ۰۹/۱۱۱ هکتار یا ۶% و در نهایت شیب ۸۰-۶۰ درجه برابر ۹۲/۲۷ هکتار یا ۲% به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند.

اکولوژی, پسته وحشی (بنه, خینجوک), فنولوژی, سیستم اطلاعات جغرافیایی, استان مرکزی