ملیحه حیدری - PhD Student of Exercise Physiology, Department of Physical Education and Sports Sciences, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
سعید کشاورز - Assistant Professor of Sports Physiology, Sports Medicine Research Center, Najafabad Branch, Najafabad, Islamic Azad University, Iran
مهدی کارگر فرد - Professor of Sports Physiology, Department of Sports Physiology, Faculty of Physical Education and Sports Sciences, Isfahan University, Isfahan, Iran
بهروز پورحیدر - Assistant Professor, Department of Heart, Faculty of Medicine, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran

مقدمه: جانبازان قطع عضو اندام تحتانی به دلیل مشکلات فیزیکی و بی تحرکی ۲ تا ۳ برابر بیشتر از همتایان سالم در خطر بروز بیماری های قلبی عروقی هستند. تمرینات ورزشی مداخلاتی موثر در کاهش بیماری های قلبی عروقی در گروه های مختلف هستند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر ۱۲ هفته تمرینات هوازی و ترکیبی بالاتنه بر عوامل خطر قلبی عروقی جانبازان قطع عضو اندام تحتانی است. روش کار: در این کارآزمایی بالینی، ۴۵ جانباز قطع عضو اندام تحتانی به صورت تصادفی به ۳ گروه تمرین هوازی، تمرین ترکیبی و کنترل تقسیم شدند. گروه های تمرینی به مدت ۱۲ هفته، هر هفته ۳ جلسه و با رعایت اصل اضافه بار، مداخله مدنظر را دریافت کردند. اندازه گیری های ترکیب بدنی، شاخص های متابولیکی و شاخص های التهابی قبل و پس از مداخله انجام شد. تمام آنالیزهای آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۵ در سطح معنی داری ۰۵/ ۰≥P انجام شد. از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه، آزمون تعقیبی توکی و آزمون T هم بسته به منظور مقایسه های درون گروهی و بین گروهی استفاده شد. یافته ها: بهبود معنی داری در وزن، BMI، کلسترول،FBS ،TG ، HDL، LDL، CRP و IL-۶ در گروه های تمرین هوازی و ترکیبی در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد (۰۵/۰ P≤). بهبود معنی داری در شاخص V-CAM فقط در گروه تمرین ترکیبی در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد (۰۱۸/۰ P=). تغییر معنی داری در AST و ALT به دنبال هیچ یک از مداخلات مشاهده نشد (۰۵/۰ P≥). نتیجه گیری: برای جانبازان قطع عضو اندام تحتانی، تمرینات هوازی و ترکیبی از طریق بهبود عوامل خطر قلبی عروقی می تواند مزایای بسیاری به منظور پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی داشته باشد.

Aerobic training, Cardiovascular risk factor, Clinical trial, Combined training, Disabled veteran, کارآزمایی بالینی, تمرین هوازی, تمرین ترکیبی, عوامل خطر قلبی عروقی, جانباز