ناصر مجنون حسینی - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، کرج، ایران
محمد تقی غفاری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، کرج، ایران
رضا علینژاد - محقق، مرکز تحقیقات و آموزش توتون تیرتاش، بهشهر، ایران

به منظور مطالعه تاثیر کودهای شیمیایی و دامی بر عملکرد کمی و کیفی توتون رقم K۳۲۶، آزمایشی در سال ‎زراعی ۱۳۹۵ در روستای تقر تپه (استان گلستان) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۵ تیمار شامل: کود شیمیایی (۱۰۰درصد)، کود دامی (در دو سطح ۱۰ و ۲۰ تن در هکتار)، تلفیق کودهای شیمیایی و دامی (۱۰ تن کود دامی +۵۰ درصد کود شیمیایی) و عدم کود دهی (بدون مصرف کود دامی و شیمیائی) در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در طول دوره رشد و قبل از برداشت، ارزیابی های لازم روی صفات طول برگ، عرض برگ، شاخص کلروفیل برگ (spad)، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، درصد نیکوتین برگ، متوسط قیمت و درآمد ناخالص در هکتار به عمل آمد. نتایج داده ها نشان داد که صفات مورد بررسی به جز شاخص کلروفیل، متوسط قیمت و درصد نیکوتین برگ در بقیه صفات مانند صفات طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ و درآمد ناخالص در هکتار از نظر آماری تفاوت معنی دار داشتند. همچنین مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین طول برگ (۲/۶۳ سانتیمتر)، عرض برگ (۵/۳۲ سانتیمتر)، وزن تر برگ (۳۵۸۵۱ کیلوگرم در هکتار)، عملکرد برگ خشک (۶۳۴۳ کیلوگرم در هکتار) و درآمد ناخالص (۵۰۸۵۵۰۰۷۲ ریال) از تیمار تلفیقی ۱۰ تن کود دامی + ۵۰ درصد کود شیمیایی بهدست آمد. بنابراین، یافته های این پژوهش نشان داد که امکان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و دامی بدون کاهش معنی­دار عملکرد برگ توتون و عدم تخریب زیست محیط در نظام کشاورزی پایدار وجود دارد.

توتون گرمخانه ای, کشاورزی پایدار, طول و عرض برگ, کلروفیل برگ