علیرضا کیانی - بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

تعیین آب مورد نیاز گیاه یکی از عوامل کلیدی برای مدیریت آبیاری است. در شرایط کمبود منابع آبی، با هدف استفاده کاراتر از آب برای برنامه ریزان بخش کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. روند رو به رشد کشت شالی در استان گلستان به دلیل توجیه اقتصادی واقعیتی انکار ناپذیر است. از آنجا که برنج یک گیاه پرمصرف از نظر آب شناخته شده است، ضروری است تا با تعیین آب مورد نیاز گیاه و تدقیق اطلاعات بر مبنای شرایط اقلیمی جاری، سیاست کشت منطقه تدوین گردد. در حال حاضر اطلاعات منسجم مبتنی بر بررسی های پژوهشی و به روز شده نیاز آبی گیاه برنج وجود ندارد. به همین دلیل در این مطالعه به تعیین آب مورد نیاز گیاه برنج با دوره رشد ۱۱۰ تا ۱۲۰ روز در شرایط استان گلستان پرداخته شده است. در این نوشتار با استفاده از اطلاعات هواشناسی سال های ۹۷ و ۹۸ و همچنین اطلاعات طولانی مدت بر مبنای دو ایستگاه سینوپتیک گرگان و گنبد و اطلاعات منطقه ای آب مورد نیاز برنج با استفاده از رابطه پنمن-مانتیث و نرم افزار EToCal برآورد شدند. نتایج بررسی نشان داده است که نیاز آبی خالص برنج در کشت تابستانه بر مبنای ایستگاه هواشناسی گرگان در سال های ۹۷، ۹۸ و طولانی مدت به ترتیب برای ۷۲۰، ۷۰۰ و ۶۶۰ میلی متر و بر مبنای ایستگاه هواشناسی گنبد برابر با ۸۰۰، ۷۸۸ و ۶۹۰ میلی متر و در کشت بهاره برای گرگان به ترتیب زمان های قبلی معادل ۶۷۰، ۶۰۰ و ۵۹۵ میلی متر و به همین ترتیب برای گنبد برابر ۷۷۵، ۷۰۰ و ۶۸۰ میلی متر برآورد شد.

بارش موثر, تبخیر- تعرق, نرم افزار EToCal