احمد ملکی - مدرس سطح عالی، حوزه علمیه قم، قم، ایران

نزاع میان علم و دین، در مغرب زمین، و مخصوصا بعد از رنسانس، ریشه دارد که تدریجا در مشرق زمین نیز گسترش یافت و مورد توجه عالمان مسلمان قرار گرفت. در همین راستا، علامه حسن زاده آملی با تکیه بر سنت جامع تفکر اسلامی، به تبیین رابطه این دو پرداخته است، که تحقیق پیش رو در مقام تبیین و بررسی آن، در نهایت به این نتایج دست یافته است: علامه حسن زاده در تعریف علم، با اصالت دادن به حیث کاشفیت علم، تقلیل آن را به علوم تجربی ناصواب می‎دانند. وی در تعریف دین نیز با دین حق دانستن اسلام، دین را به معنای جعل تشریعی الهی مبتنی بر اسرار تکوینی آفرینش، در جهت سعادت ابدی انسان دانسته‎اند و نهایتا در تبیین رابطه میان علم و دین، نظریه معاضدت را، چه در حیطه علوم تجربی، چه ریاضی و چه فلسفی و عرفانی، ارائه نموده‎اند.

علم, دین, رابطه علم و دین, علامه حسن زاده, معاضدت