سیدرضا صفوی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
محمد امینی راد - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
زیبا جم زاد - استاد پژوهش (بازنشسته)، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
عادل جلیلی - استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

Scorzonera alborzensis یکی از گونه های انحصاری و نادر است که تاکنون، تنها از یک نقطه در کشور (استان مازندران: حد فاصل بلده و نور، کوه سیاه سنگ، ۳۰۲۳ متر) جمع آوری و گزارش شده است. جنس .Scorzonera L متعلق به تیره کاسنی (Asteraceae) بوده و دارای ۱۹ گونه انحصاری در ایران است. براساس شیوه نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، سطح تحت اشغال، میزان حضور، کیفیت رویشگاه، اندازه جمعیت، وضعیت زادآوری طبیعی و جایگاه حفاظتی این گونه تعیین شد. سطح تحت اشغال (AOO) و میزان حضور گونه در محدوده انتشار آن (EOO) برای این گونه با اندازه گیری میدانی در تنها رویشگاه آن (محل تیپ) ۰۱/۰ کیلومترمربع برآورد و تعداد افراد بالغ نیز بین ۱۵ تا ۲۰ عدد با زادآوری بسیار کم مشاهده شد، به این ترتیب این گونه در بحران انقراض (CR) قرار می گیرد. انجام عملیات عمرانی (راه سازی) و چرای بی رویه دام در رویشگاه این گونه از جمله عوامل تهدید کننده حیات این گونه هستند، بنابراین حفاظت از این گونه با قرق رویشگاه توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ضروری است. به علاوه حفاظت در خارج از رویشگاه از طریق نگهداری بذر در بانک ژن منابع طبیعی و کاشت و پرورش بذور در باغ گیاه شناسی ملی ایران نیز باید انجام شود.

انحصاری, تیره کاسنی, جایگاه حفاظتی, در بحران انقراض, IUCN