مهناز حیدری ریکان - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی ارومیه
مژگان لارتی - پژوهشگر، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران.
زیبا جم زاد - استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
عادل جلیلی - استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

زیرگونه Phlomis herba-venti subsp. urmiensis Jamzad، گیاهی چند ساله از تیره نعنا و انحصاری ایران است که در استان آذربایجان غربی، غرب دریاچه ارومیه در مناطق کوهستانی میان بند، در محدوده ارتفاعی۱۴۷۰ تا ۱۷۹۳ متر از سطح دریا می روید. جایگاه حفاظتی این تاگزون بر اساس شیوه نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) مورد بررسی قرار گرفت. سطح تحت اشغال زیرگونه Ph. herba-venti subsp. urmiensis در اندازه گیری های میدانی در رویشگاه-های آن ۲۴ کیلومتر مربع و میزان حضور در محدوده انتشار آن، ۱۴۵/۱۹۲۷ کیلومتر مربع برآورده شد. این زیرگونه با توجه به سطح اشغال، منفک بودن جمعیت ها، تجدید حیات و کیفیت رویشگاه، در طبقه در خطر انقراض (Endangered/EN) قرار می گیرد. مشاهدات صحرایی نشان داد که شیب های ملایم با خاک نسبتا عمیق در رویشگاه های این گیاه، به علت عدم مدیریت صحیح منابع طبیعی به شدت در حال تبدیل شدن به دیم زارهای کم بازده می باشند و طرفی خشک سالی های متوالی، زاد-آوری این گیاه را کاهش داده است. جمع آوری بذر و نگهداری آن در بانک ژن و فراهم آوردن امکان احیای آن به عنوان گیاه دارویی و زینتی برای حفاظت از این تاگزون انحصاری، ضروری می باشد.

جایگاه حفاظتی, گونه انحصاری, تیره نعنا, Phlomis herba-venti subsp. urmiensis