بهنام حمزه - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
پروانه عشوری - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
عادل جلیلی - استاد، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
رفعت حبیبی - پژوهشگر، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سیداحمد موسوی - مربی پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

ویژگی­های بانک بذر خاک در دو عمق ۰-۵ و ۵-۱۰ سانتی­متری در  ایستگاه قره­بوق زنجان مورد مطالعه قرار گرفت. از ۳۰ سینی حاوی نمونه­های دو عمق خاک در گل­خانه، ۳۱۲ بذر متعلق به ۱۵ گونه جوانه زدند که در یک مترمربع، میزان کل جوانه زنی شامل ۲۲۸ نورست بود. شکل زیستی تروفیت بیشترین درصد جوانه­زنی و تعداد گونه را در دوعمق خاک داشته ­است. بیشترین تعداد جوانه­زنی کل گونه­ها مربوط به عمق ۰-۵ سانتی­متری بوده است. در میان گونه­های سبز شده، بیشترین فراوانی متعلق به Draba nuda در عمق ۰-۵ سانتی­متری خاک است. شاخص تشابه سورنسون گونه­های جوانه­زده از کل بانک بذر خاک با گونه­های گیاهی روی زمین %۱۸ محاسبه گردید. همچنین میزان درصد تشابه هر عمق با  گونه­های گیاهی روی زمین نیز %۱۸ و میزان درصد تشابه بین دو عمق خاک %۷۵ محاسبه شد. نتایج  نشان داد که میانگین عدم شباهت میزان تراکم بین دو گروه بانک بذر خاک قره­بوق زنجان %۶۹ می­باشد. آنالیز سیمپر نشان داد که %۷۶/۶۹ میانگین عدم شباهت تراکم نورست­ها در دو عمق خاک، به­ترتیب، متعلق به گونه­های Draba nuda، Astargalus sp.، گیاه دولپه­ای۱، Poa bulbosa و Eremopoa persica  بوده است. مقایسه پوشش گیاهی روی زمین با موجودی بانک بذر خاک نشان داد که در ایستگاه قره­بوق زنجان، در صورت هرگونه آسیب طبیعی یا غیر طبیعی، بانک بذر این منطقه قابلیت احیاء سریع و کوتاه مدت پوشش گیاهی روی زمین را ندارد اما در بلندمدت با توجه به حضور گونه­هایی در عمق پایدار بانک بذر، مسیر حرکت توالی می­تواند آغاز شود.

غنای گونه ای, تشابه, توالی, ایران