مصطفی جعفری - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

بدون داشتن "برنامه ملی جنگل" و یا به زبان دیگر "استراتژی ملی جنگل" و در راستای آن "برنامه اقدام ملی جنگل"، که شامل معیار­ها و شاخص ­های مدیریت پایدار جنگل است، نمی ­توان ادعا نمود که مدیریت اعمال شده بر جنگل­ ها مدیریتی پایدار می ­باشد. بدون شک در زمانی که "استراتژی جنگل" تدوین می­ شود، باید جایگاهی متناسب برای "بذر" و "نهال" به عنوان مبنا و اساس شکل­ گیری اکوسیستم جنگلی در نظر گرفته شود. تدوین "استراتژی تحقیق و تولید بذر و نهال جنگلی" بستری است که می ­توان در آن با توجه به اقلیم، جغرافیا، پوشش گیاهی و سایر عوامل اثر گذار جایگاه متناسب برای بذر و نهال جنگلی را ترسیم نمود. بذر و نهال مبنای تشکیل پایه­ های جوان در شکل دهی ساختار جدید پوشش گیاهی در زیست بوم جنگل می­ باشند. طبیعت در زمانی که دخالت ­های ناپایدار در آن صورت نگیرد خود با توجه به تمام شرایط، بذرهای مناسب را برمی گزیند و پایه ­های سازگار را در عرصه مستقر می­نماید. اگر در شرایطی نیاز به بازسازی جنگل­ های تخریب شده و یا ایجاد عرصه جنگلی جدید وجود داشته باشد، ضرورت دارد تا تمام ابعاد در انتخاب بذر و تولید نهال مورد توجه قرار گیرد. باید تا حد ممکن مثل طبیعت فکر کرد و اتخاذ تصمیم نمود!