مینا کوه جانی گرجی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سعید محرمی پور - استاد، گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سمانه اسدی صنم - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

گیاهان دارویی دارای ترکیبات ارزشمندی هستند. اکدیستروئید های گیاهی (فیتواکدیستروئیدها) یکی از ترکیب های موجود در بعضی از آن ها بوده و دارای ساختاری مشابه با هورمون پوست اندازی حشرات می باشند. تعدادی از گونه های تیره میخکی ها(Caryophyllaceae)  دارای منابعی غنی از این ترکیبات در غلظت های بالا و با تنوع ساختاری زیاد می باشند. هدف از این مطالعه، معرفی، موارد استفاده و همچنین وجود ترکیبات اکدیستروئیدی در بعضی از گیاهان بومی ایران مانند میخک شرقی Adams  Dianthus orientalis و سیلن ایرانی Silene aucheriana Boiss می باشد. با استفاده از دستگاه HPLC، در عصاره گیاه میخک شرقی، دو ترکیب با نام های۲۰-Hydroxyecdysone (۲۰E) وPolypodin B (PolB)  و در عصاره سیلن ایرانی علاوه بر دو ترکیب بالا،  Integristerone A (IntA) نیز تشخیص داده شد. مقدار ۲۰E در این گیاه بر اساس معادله خط استاندارد،۴/۶۶۰۲ و ۴۲۹۳.۶۴ میکرو گرم در ۱۰۰ گرم وزن خشک گیاه  بود. گیاهان موجود در تیره میخکی ها با دارا بودن منابع غنی از ترکیبات اکدیستروئیدی می توانند گزینه مناسبی جهت تولید مکمل های غذایی، دارویی، بهداشتی و حتی حشره کشی باشند. فیتواکدیستروئیدها به عنوان یک ملکول جدید، انتظارات بزرگی را در توسعه رده های جدیدی از مکمل های دارویی و غذایی ایجاد کرده اند.

فیتواکدیستروئید، ۲۰-Hydroxyecdyson, Silene aucheriana, Dianthus orientalis