علی محبی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

در سال های اخیر در استان خوزستان، بروز پدیده مربوط از نظر تکرار و استمرار، روند افزایشی داشته است. این پدیده کاهش کیفیت زندگی، تهدید سلامت مردم، کاهش کیفیت هوا، کاهش ایمنی راههای مواصلاتی و ... را در پی داشته است. جهت کنترل این پدیده و کاهش خسارات آن شناخت ویژگی های کانون ­های مختلف تولید ریزگرد امری ضروری است. نتایج حاصل از تحقیقات اخیر نشان داد  دام مازاد بر ظرفیت مراتع، در کنار سایر عوامل تولید ریزگرد (اقلیم، خشک شدن تالابها، کانون­های خارجی و ...) تاثیر منفی بر روی پوشش گیاهی محدوده های ریزگرد این استان گذاشته است. بررسی های اسنادی نحوه پراکنش انواع دام و درصد وابستگی به مراتع در کانون­های گرد و غبار استان خوزستان صورت پذیرفت.  نتایج مقایسه تعداد دام شهرستانهای محدوده ریزگرد استان نشان داد بیشترین و کمترین تعداد گوسفند به ترتیب با ۱۱۸۹۲۳ و ۱۷۰۹ واحد دامی، همچنین بیشترین و کمترین تعداد بز به ترتیب با ۱۶۱۸۷ و ۳۳۱ واحد در شهرستانهای اهواز و امیدیه بود. در دو شهرستان مذکور با ۱۳۵۱۱۰ و ۲۰۴۰ واحد، بیشترین و کمترین تعداد دام سبک ( گوسفند و بز) را به خود اختصاص دادند. در خصوص تعداد گاو ( بومی، دو رگ، اصیل و گاومیش) نیز شهرستان شادگان با تعداد ۳۷۱۹۴ راس و شهرستان امیدیه با ۲۴۲۹ راس به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد را دارا بودند. در شهرستان اهواز با تعداد ۴۶۲۶۲ راس بیشترین و شهرستان امیدیه با ۳۲۰۳ راس، کمترین تعداد دام سنگین وجود داشت. درصد  وابستگی دام سنگین، سبک و شتر به طور متوسط در این شهرستان­ها به ترتیب ۲۸، ۴۴ و ۸۵ درصد و متوسط مدت توقف دام سنگین و سبک در مرتع نیز به ترتیب ۴/۷۳  و ۶ ماه برآورد گردید.